- 114 —
czasach przedmiotem szczegółowych badań uczonych, Wagner sprowadził je do 14 kategoryj, które Oettingen skraca do 10. Nomenklatury nic są jeszcze należycie ustalone, w niektórych krajach nie spotykamy wcale kategoryi, które w innych wykazują się znaczneini cytrami, z tego względu wywód ostateczny nie może się być zupełnie dokładnym. W ogóle jednak największą pozycyę zajmują w tym szeregu <horoly umysłowe. Z 1060 samobójców odbiera sobie życie w stanie mniej więcej nadwerężonym umysłu '), we Francyi -434, w Saxonii 361. w Szwecyi 418; w Królestwie Wirtemberskiem 199 (?), w Badeńskiem 331, w średniem przecięciu z tych 5 krajów 332, nadto W Prusach (r. 1869—77) tyleż 332. Drugie miejsce z rzędu zajmują troski materynlne, jakoto: brak środków utrzymania, straty majątkowe i t. p. które w pięciu wyż wyszczególnionych krajach, stanowią średnio 129 z 1000, w Prusach 103, w Szwecyi 109, we Francyi 124, w Saxonii 132, w Wirtembergii aż 175 (?). Trzecie miejsce zajmują różne excesa obyczajowe: opilstwo, gra i wszelkie rozpusty; przecięcio-wo 119 z 1000, w Prusach 173. w Badeńskiem tylko 30 (?) przeciwnie w Szwecyi aż 270 (może z powodu upowszechnionego na odległej mobójstwa przez wystawienie się na mróz, otiarą jego była żona je -dncgo obywatela ziemskiego, zmartwiona ruiną majątkową przez marnotrawstwo męża. W statystyce włoskiej znajdujemy r. 1870 przypadek zagłodzenia się na śmierć. Sussmilch (Gottliche Ordnung in Veranderungen d. mensch). Geschl.“ etc. Berlin 1775, And. IV, Bd. I, s. 550) przywodzi wypadek usmażenia się żywcem w Londynie przez ko-kićtę wolnego życia, której jedynym powodem było zmniejszenie się dochodu osiąganego przez rozpustę. Zauważyć tu można pewien rodzaj symboliki motywów w wyborze narzędzi samobójstwa. Kochankowie nieszczęśliwi wybierają najczęściej truciznę, przepędliwi chwytają nóż, maniacy wielkiego świata rzucają się z wysokości albo pod koła kolei żelaznej i t. p. Nie są to właściwie fakta statystyczne, albo w ogóle naukowe, gdyż rzadkość tych wypadków nie daje dostatecznej podstawy obserwacyi. Najpospolitsze nowody samobójstwa: chorobliwa wrażiiwość i życie nieporządne, które do tamtej niemało się przyczynia, pobudzają do najpospolitszych też sposobów ukrócenia życia—stryczka u mężczjzn z. pospólstwa, utopienia u kobiet, zastrzelenia lub użycia ostrej broni w klasach wyższych.
') Cyfry poniżej przywiedzione pochodzą z cytowanego poprzednio dzieła Wagnera, tyiko co do Prus zaczerpnięte z czasopisma statystycznego dra Engla: „Zeitschrift d. k. preus. Statist. Bureau“.