page0125

117

Rhanaus — Rheims

nem post er lor qua antiqvae Curlandlae gentis mores publice recensebil (tamże, 1683); 3) ff ohlgemelnter Vorschlag zii einer Vęrfassung richtiger Genealogmn. der hoch ndellehen Geschlechter in Curland (Mitawa, 1723,. in 4-to).    F. M. 8.

Rhr Z }S, słynny lekarz arabski, urodzony w Rai, w Korasanie, w młodości poświęcał się szczególniej muzyce, a później medycynie i filozofii. Pełniąc służbę lekarską przy szpitalach w Bagdadzie i w Rai, wpierwszem z tych miast z wielkiein powodzeniem nauczał swej sztuki, umarł 926 r. Rhazes jest jednym z lekarzy arabskich, których pisma doszły nas w największej ilości; dotąd w języku arabskim z tłómaczemem łacińskiem Charning’a ogłoszono drukiem, tylko o ospie i odrze (Londyn, 1766). Za główne dzieło jego poczytują traktat leczenia chorób, Elhawy (Brescia, 1468; Wenecyja, 1500), który zapewne przez niego był zaczętym, lecz przez następców' dokończony, a który nas doszedł w stanie uszkodzonym. Mamy⁷ jeszcze jego przegląd ogólny medycyny (Medyjolan, 1481; Bazylea, 1544).

Rheims czyli Rehns, jedno z najstarszych miast we Franeyi, nad rzeką Vele w Szampanii (departament Marny), leży na obszernej równinie winnicami otoczonej, jest miastem okręgowem, siedzibą arcybiskupa i było aż do r. 1830 miejscem koronacyj monarchów francuzkich, z wyjątkiem Henryka II, który⁷ się w Chartres, Napoleona I który się w⁷ Paryżu i Ludwika XVIII który się wcale nie koronował. Ma ono szerokie i regularne ulice, wspaniałe i okazałe budowle i liczy 50,000 mieszkańców, którzy się trudnią wyrobem wełnianym i bawełnianym, mianowicie kaszmirów i szalów⁷, uprawą wina i handlem. Pomiędzy budowlami publicznemi, odznacza się staroświecki ratusz z pięknym w nowszych czasach ukończonym portykiem i biblijoteką z 25,000 tomów 1,000 rękopisów złożoną i godna podziwu gotycka katedra 450 stóp długa, 92 stóp szeroka i 110 stóp wysoka, przed której wielkim ołtarzem królowie francuzcy od r. 1179 odbierali sakrę z rąk arcybiskupów pry^rmasów. Skarbiec kościelny, do którego każden z królów⁷, po namaszczeniu składał jakąś kosztowność, zaginął w czasie zawichrzeń rewolucyjnych. Cząstka słynnej ampuły, uratowaną została aż do restauracyi przez jednego z wiernych. Kosztowna także księga Ewangclij, w starosłowiańskim napisana języku i drogiemi ozdobiona kamieniami na którą przysięgali królowie przy namaszczeniu, zagubiona podczas rewolucyi, odzyskaną została (lubo pozbawiona ozdób), a podobizna jej wyszła z druku r. 1841. Rewolncyja zamknęła także tutejszy uniwersytet; natomiast otrzymało Rcims później liceum, akademiję nauk i seminaryjum. Placów jest tu 13. Na placu królewskim czyli narodowym, stoi posąg Ludwika XV. Go-dnemi także mvagi są sklepienia czyli piwnice w⁷ skale kredowej kute, do przechowywania wina, jak w Epernay. Wino szampańskie w okręgu Reimskim rosnące, uchodzi za najlepsze: nie mniej słynnemi są i tutejsze pierniki.—Reims za czasów⁷ Cezara zwało się Durocortorum i było stolicą ludu Re migów' (\civitas Remomm) i Gallii belgickiej. O czasach tych przypominają starożytności, jak łuk tryjumfalny (la porte de Mars) i inne. Tutaj to ochrzcił Klodoweusza święty Remigijusz (Remy) w r. 496. Później miasto wcielonem zostało do Austrazyi, dopóki podział kraju między synami Ludwika Pobożnego dokonany, nie oddał je znów Neustryi i Karolowi Łysemu. W IX stuleciu owładnęli je hrabiowie Vermandois; król Ludwik IV podarował je kuryi arcybiskupiej i odtąd arcybiskupi prymasi przybierali tytuł hrabiów Reimskich, a od czasów Ludwika VII tytuł książąt. W latach 813 i 1049 odbywały się tu koncylija.