sny, potrzebnem w stanie choroby, na które zwyczajna dyety-ka nie wystarcza. Ponieważ czynnik to jest w istocie swojej zły, ale w warunkach społeczeństwa istniejącego nieodzowny, należy go zużytkować dla przeciwdziałania innym, groźniejszym nieprzyjaciołom pomyślności publicznej.
Przedewszystkiem należałoby wymierzyć szkodę, jaką obyczajności publicznej i w ogóle dobru społecznemu zrządza prostytucja l). Zadanie niełatwe, ponieważ prostytucja, co stanowi właśnie najniebezpieczniejszą jej stronę, najbardziej unika światła i wyłamuje się z pod kontroli. Statystyka prostytutek po wielkich miastach, gdzie została nad niemi zaprowadzona kontrola, jest z tego powodu tak niedokładną, że o liczbie ich. mniej jeszcze daje wyobrażenia niż wykaz skazanych o liczbie rzeczywistych przestępstw 2). Studya nad tym byłby uczynił, zużytkowując materyały do których miał dostęp, niż opowiadając anegdoty już nie świeże.
J) „Pour connaitre Je bien qui re3te a, opśrer, pour entrer avec succes dana la voie des amćliorations, ił faut connaitre oe qui existe, ił faut savoir ła verite“ powiada Par. Duchatelet w książce wyż przytoczonej t. II. str. 391.
-) Statystyka policyjna w Paryża roku 1855 zapisała 1500 dziewek w domach publicznych i 0000 mieszkających osobno, gdy aresztowania włóczęgów i kobiet podejrzanych wyświeciły do 28000 kobiet oddających się nierządowi publicznemu. Na początku r. 1870 liczono tylko 3686, z tego 1066 w domach publicznych a 2680 wolnych. W r. 1872 wykazano tylko 3086 filles inscrites (t. j. kobiet znajdujących się na liście tolerowanych), gdy podług wiarogodnyeh obliczeń (Leeour) liczba rzeczywista wynosiła nie mniej jak 30000 t. z. filles insoumises (t. j. potajemnych nierządnic) podług innych (Maxime du Camp Paris, fes organes, ses fonctions et sa vie dans la seconde moitie du XIX siacie. Pari3 1872) dochodzi niemniój jak 100000 licząc tak zwany półświatek1'. W Berlinie r. 1855 wykryto przeszło 6000 kobiet nierządnych, gdy regestr policyjny obejmował tylko 1250. W Londynie, gdzie prostytucja nie podlega policyjnej kontroli, statystyka policyj-no-karna w latach 185S—1864 wykazała średnio rocznie 21306 kobićt aresztowanych za różne wykroczenia a przekonanych o nierząd publiczny. Obliczenia prywatne (Talbot, Ryan, Richelot) podają w tćj wielkiej stolicy handlu wszechświatowego, 4500 — 5000 dornów nierządu zamieszkałych przez 30 do 35000 kobićt publicznych, oprócz 40000 mieszkających osobno. W Buda-Peszcie liczono r. 1857 nierządnic 1250, r. 1869 spis wykazał tylko
9