page0154

150

warstwy, które przechodzą przez te same stadya, przez które poprzednio przechodziła powierzchowna warstwa, t. j. doznają czasowo bocznego ciągnienia. Powierzchnia, oddzielająca warstwy ściskane (powyżej) od warstw rozciąganych (poniżej), nazywa się powierzchnią bez deformacyi. Ponieważ fałdy mogą tworzyć się tylko powyżej powierzchni bez deformacyi, a wiadomo, że tworzyły się już w czasie sylurskiej epoki, ba, nawet wcześniej, więc musieliśmy przypuścić, że od samego początku tej epoki powierzchnia bez deformacyi znajdowała się już na pewnej głębokości« ^x). Rachunek więc zmierza do tego, aby uzyskać czas, który upłynął od epoki sylurskiej aż do dzisiejszej, a chociaż prof. Rudzki starał się wszelkimi sposobami uzyskać liczbę lat możliwie najmniejszą, aby ją przez to uczynić prawdopodobniejszą, mimo to wypadła z rachunku liczba bardzo wielka, bo około 486 X 10^fi lat²), a więc o wiele wyższa od tej, jaką podał lord Kelvin, lub Geikie (100X10^,; lat na wszystkie epoki geologiczne) i Joly³), który liczbę, oznaczającą wielu najdawniejszych pokładów ziemi, uzyskał w ten sposób, że obliczył ilość sodu w morzach, dalej ilości sodu, doprowadzoną rocznie do mórz, a iloraz miał dać wiek najdawniejszych pokładów.

Fizyk węgierski R. de Kóves!igethy ⁴) oparł swój rachunek co do wieku ziemi na zasadach teoryi mechanicznej ciepła. W ychodząc z założenia, że podług hypotezy Laplace’a słońce w chwili wydzielania się ziemi z jego masy sięgać musiało do granic dzisiejszej orbity ziemi, dochodzi z obliczeń stanu gazowego' słońca w owym czasie, a jego wielkości dzisiejszej, że ziemia nie istniała przed 19 87 X Ib⁶ lat.

W końcu Soddy⁵) próbował oznaczyć granice istnienia

*) Por. M. P. Rudzki: O wieku ziemi. Kraków 1901, str. 7.

^!) R u d z k i j. w., str. 29.

³)    doły: An estimate of the geogical age of lhe Earth. The scient. Transact. of the Royal Dublin Soc. 19('2. II Ser. VII, str. 23 — 0(1,

⁴)    Kóveslige th y: Uber die Eutwioklung der Himmelskó per und das Alter der Erde. Mathm. und naturwiss. Beriehte aus Ungarn 1901. ,\1X Leipzig (Teubner) 1904, str. 204-223.

⁵)    Soddy: Die Radioaktivitat vom Standpunkt der Desaggregations-theorie elementar dargestcllt. Deulsch von G. Siebei t. Leipzig 1904, str 191.

Por. Thiene dz. w. prz., sir. 63.

http://rcin.org.pl