page0169

<?hod czynnika cywilizacyjnego bardziej nieprawidłowy. Reguła ta w naszym kraju szczególne może mieć zastosowanie.

Z drugiej strony można też przyjąć, że w okolicy rzadko zaludnionej, liczba przestępstw nietylko jest mniejsza niz pośród aglomera-cyi, ale przedstawia się jeszcze mniejszą niz jest rzeczywiście, z powodu utrudnienia, jakie stawia przestrzeń w wyśledzeniu przestępców, tern bardziej, że policya wiejska zależna od niedołężnych zarządów gminnych, złożonych z nieokrzesanych chłopów, w Królestwie a szczególniej w Guberniach Zachodnich Cesarstwa, zbyt wiele zostawia do życzenia; a w każdym razie bez porównania jest słabszą od policji miast większych. Pomiędzy guberniami Królestwa różnice nie są zapewne pod tym względem znaczne, ale w Guberniach Zachodnich Cesarstwa jak to nieraz mieliśmy okazyę zaznaczyć, ilość przestępstw prawdopodobnie wykazana jest mniejszą od rzeczywistej.

Nakoniec ujemny wpływ wywiera wszystko, cokolwiek do rozluźnienia związków w układzie społecznym, zatem do rozterki części składowych społeczeństwa, klas, stanów, gmin i t. p. prowadzi. Dla tego, niekorzystny stan moralny przedstawiają miejscowości mające ludność bardzo mieszaną, różnoplemienną, różnojęzyczną, roznowyznaniową. zawierające dużo ludności napływowej, obcej, szczególnie takiej, która z jakichkolwiek powodów, z masą miejscową złączyć się nie daje. Nie rozwijamy dalszych konsekwencyi tego założenia pod względem stosunku stanów społecznych, oświaty i t. d. o których w Części 11 niniejszego opracowania mówić nam jeszcze wypadnie.

Przechodzimy teraz do stosunku czasu. Naturalne przejście od statyki przestępstw opisującej stan ich w danej chwili, do ich dynamiki obserwującej zmiany tego stanu 2 postępem czasu, stanowi statyka, przestępstw w warunkach czasu, t.. j. ruch ich peryodyczny w różnych porach roku. Materyały do tej obserwmcyi mamy jeszcze uboższe niż poprzedniej kategoryi. W statystyce kryminalnej pruskiej i austrync-kiej nie znajdujemy wyróżnienia tych stosunków. W Królestwie Pol-skiein wyróżniać je zaczęto dopiero od r. 1875. Do Gubernij Zachodnich mamy tylko (jak wyż przywiedziono) wykaz skazanych przez sądy pokoju za przestępstwa podlegające karze wieży. Jednak i z tych małych cyfr wyniki nie są bez wartości.

W r, 1875 obliczane były w Królestwie podług miesięcy, czyny i wypadki do wiadomości sądu podane; obliczenia z r. 1870 jako prze-

11*

http://rcin.org.pl