page0209

195 —

k)    Oszczędność już u dzieci jest ważną, ażeby w później-szcin życiu zachowały ten dla każdej familii tak potrzebny zmysł domowy. Niech nauczyciel przestrzega tego ze względu na materyały szkolne, odzież i t. p. i wykazuje dzieciom jak zaoszczędzone lub darowane na późniejsze czasy dobrze za-chowanem albo korzystnie użytem być może. Założenie własnych szkolnych kas oszczędności może osiągnąć dobry skutek, gdzie jest dobra kontrola i unika się wszystkiego, coby mogło prowadzić do chciwości i skąpstwa i wszelakich nierzetelności. Przed marnotrawstwem niech strzeże nauczyciel tak samo jak przed chciwością. Dzieci powinny się też przyzwyczajać, od czasu do czasu użyć nieco z oszczędności na jakiś dobry cel.

l)    Wielkiego znaczenia lak dla jednostek jak i dla ogółu jest także roztropność, to jest ta cnota, która przed każdą czynnością rozważa i zastanawia się, czy ta czynność ma być wykonaną i jak ją najlepiej do skutku doprowadzić. Udziela działaniu pewności i męskiej stałości i zachowuje przed pło-chośeią i nieroztropnością, temi źródłami tak wielu nieszczęść i nędzy. Młodzież jest skłonną do prędkiego, porywczego działania w szkole i poza szkołą. Dziecko nie myśląc nie zastanawiając się, daje tyle fałszywych odpowiedzi, popełnia w wy-pracowaniach pisemnych tak wiele błędów. Nie zbywa mu na możności, lecz na rozważnem chceniu. Niech tedy nauczyciel występuje wszędzie energicznie przeciw temu błędowi młodzieży i wykazuje jej skutki nierozwagi na przykładach tak jej własnego życia jak i z historyi, co też wyraża się w przysłowiu, że »co nagle to po dyąble*. W szkole nadarza się mnó-stwo sposobności do zaprawiania dzieci w rozwadze.

Z rozwagą powinna jednak postępować ręka w rękę gotowość do działania, stanowczość. Po należytem namyśle powzięte postanowienie powinno być przeprowadzone, chociażby nawet natrafiało na rozmaite przeszkody i trudności. Tak tylko można dojść do silnego charakteru. Wychowmwca niech będzie dziecku pomocnym, niech mu wskaże środki i drogi prowadzące do celu, zwróci jego uwagę na dobre owoce dokonanego czynu, przyzwyczai je uświęcać swoje dzieła dobrą in-tencyą i zamiarem. Ta nadto hartuje odw^ragę i powńększa siłę do wykonania dobrego. Brak stanowczości, ustawiczne

http://rcin.org.pl