page0227

213

nego popędu do działania. Rzeźwi, żywi, a nawet nieco dzicy chłopcy obiecują często daleko więcej, aniżeli ciche, tajemnicze natury, które się zawsze tylko po kątach kryją. Osobliwie trzeba kłaść nacisk- na wykształcenie rzetelnego charakteru na podstawie szlachetnych zasad i ideałów. Również trzeba zawczasu pielęgnować społeczne cnoty; nie potrzeba jednakowoż zapominać o przywiązaniu do domu, gdyż chłopiec powinien kochać nielylko ojczyznę ale też i dom ojczysty, nie tylko życie publiczne, ale i familijne.

Szczególniejszą też uwagę należy zwrócić na posłuszeństwo. Panować, rozkazywać powinien tylko ten, kto nauczył się być posłusznym; używać wolności powinien tylko len, kto c;iłem swojem postępowaniem stał się jej godnym. Upór, kaprys, żądne panowania usposobienie, dzikie i odrażające zachowanie się muszą być już w zarodzie przytłumione.

Ważnein jest poznanie powołania dziecka. Często pokazuje się ono wcześnie i jasno, nie mniej zaś często dopiero później i nie tak wyraźnie. Wychowawca niech tu zważa na cielesną i duchową siłę, talentu, skłonności, domowe stosunki i niech szuka razem z wychowankiem u Pana Boga rady i rozstrzygnięcia. Przy wyborze stanu nie powinno się zapominać o modlitwie o oświecenie; gdyż tu rozchodzi się o doczesne i wieczne szczęście.

3. Wychowanie dziewcząt jest nie mniej ważnem i peł-nem znaczenia jak chłopców. Stare pogaństwo nie umiało ocenić stanowiska rodzaju niewieściego w społecznein życiu i odmawiało mu prawie zupełnie publicznego wychowania. Dopiero ehrześciaństwo wykupiło go z jego poniżenia, w jakie był popadł wskutek grzechu i postawiło go na równi z męskim. Chrześciańskie wychowanie musi zatem poświęcić dziewczynie tę samą troskliwość co i chłopcu. Fenelon powiada w swojem piśmie o wychowaniu córek, że złe wychowanie niewiast daleko więcej wyrządza złego, aniżeli mężczyzn. I'u powinien wychowawca uważać na to, co następuje:

a) Fizyczne wychowanie powinno mieć szczególniej na oku wzmocnienie zdrowia. Częstsze przebywanie i stosowne zabawy na wolnem powietrzu są niezbędnie potrzebne; do rozsądnej miary ograniczona gimnastyka, osobliwie jeżeli jest kierowaną przez nauczycielkę, może być w miastach bardzo

http://rcin.org.pl