page0228

220

Rollenhagen — Rolnictwo

w szkole katedralnej w Magdeburga, w r. 1573 kaznodzieją przy kościele ś. Mikołaja, w r. 1575 rektorem szkoły, którą tak umiłował, iż odrzucił liczne inne zaszczytne powołania. Umarł po 42 letniej służby 18 Maja 1609 r., wielbiony jako pedagog i kaznodzieja. — Syn jego Gabriel Rollenhagen urodzony w r. 1583, prawnik, dał się także poznać jako pisarz i często jest brany za jedno z ojcem.

Rollin (Karol), dziejopis nader popularny, urodzony r. 1661 w Paryżu, był synem nożownika z Montbeillard. Za wstawieniem się benedyktyna które-* mu do mszy sługiwał, przyjęty został do College des Dix-huit, zkąd przeszedł do Sorbonny na teologiję. W r. 1683 otrzymał nauczycielską posadę przy College Plessis, w r. 1688 professorstwo przy College de France, w r. 1694—5 pełnił nader czynnie obowiązki rektora uniwersytetu i koadjutorstwa od r. 1669 przy College de Beauvais. Zawikiany w sprawę Jansenistowską, usunął się ze swej posady, aby się oddać piśmiennictwu dla miodzieźy, lecz objął ją na powrót w r. 1720 i zmarł w r 1741. Przy ocenieniu stanowiska Rollina jako historyka, nie należy spuszczać z oka względu, że dzieła jego dla młodzieży były pisane. Dla piękności stylu, jasności wykładu i systematyczności w układzie, nadzwyczaj w swoim czasie miała wziętość jego Histoire ancienne des Egyptien, des Carthaginois etc. (13 tomów, Paryż, 1730—38 r.; 6 tomów, 1740 r. i częściej). Następująca po niej Histoire romaine (16 tomów, Paryż. 1739 r.; 8 tomów, 1740 r.) dochodząca tylko do bitwy pod Akcyjum, mniej znakomicie od poprzedzającej opracowana, znalazła kontynuatora w uczniu jego Crevier, który wydał: Histoire des empereurs romains depuis Augustę jusgtfii Constantin (12 tomów, Paryż, 1750 r.) a ten znów godnego i gruntownego znalazł następcę w Lebeau. Inne dzieła jako dalszy ciąg ogłaszane me są jego pióra. Zebranie jego dzieł zawdzięczamy Guizot’owi (38 tomów, Paryż, 1820 r. z atlasem) i Letronne’owi (30 tomów, Paryż, 1821 r.). Z innych pism Rollin’a wymieniamy Traite de la maniere d?enseignev et (Pętu-dier les belles tettres (4 tomy, Paryż, 1826—28 i częściej)

Rolnictwo. Przemysł, którego zadaniem jest ciągnięcie pożytku z roli, nazywamy rolnictwem. Główne czynności, za pomocą których dochodzi się do tego celu, są: a) uprawa roli, b) zasiew, hodowanie i zbiór ziemiopłodów, c) przechowywanie i przysposabianie takowych na sprzedaż, wreszcie d) chów inwentarzy. Uprawa czyli przygotowanie roli pod zasiew, wymaga: karczun-ku, jeżel. grunt był zapuszczony, nawożenia dla dodania mu siły produkcyjnej, i wzruszenia oraz spulchnienia roli za pomocą orki,' włóczki lub przekopania, Oprócz tego niektóre grunta, aby stać się mogły użytecznemi, potrzebują pozbycia się zbytecznej na ich powierzchni wody lub przeciwnie, co dokonywa się za pomocą osuszań albo też irrygacyj to jest nawodnień. Co do zasiewu i pielęgnowania roślin w perjodzie wzrostu, jak rozliczne są ich gatunki, tak też różnorodnemi są roboty około tego podejmowane. Od piantacyj drzewnych aż do najmniejszej roślinki, wszystkie potrzebują pieczołowitości, stawiającej je w warunkach, sprzyjających ich rozwijaniu się. Niemniej rozmaite są zajęcia, mające na celu przechowywanie dopełnionych zbiorów i przerabianie ich na pożądany w handlu towar. Każdy produkt, innej około siebie wymaga pracy: inaczej młóci się zboże, inaczej miądlą len i konopie. Wiele z nich także ulegają przerobieniu, jak np. kartofle, jęczmień, buraki, rzepak i t. d., z których mamy wódkę, piwo, cukier i olej. Hodowla zwierząt i produkcja materyjałow przez nie dostarczanych, są jedną z najważniejszych gałęzi rolnictwa. Każdy gatunek inwentarza, innego około siebie wymaga zachodu, aby pożądaną przy-