page0230

222    Rolnictwo — Rolnicze sprzęty

żaden wreszcie nie doznaje tyle opieki i zachęty rządów, nie posiada tyle środków' rozwijania się na drodze postępu, przy pomocy poświęconych mu zakładów i instytucyj publicznych. Ob. Agronomi ja i Gospodarstwo wiejskie. J. BU.

Rolnicze akademije i instytuta. Do liczby zakładów naukowych tego rodzaju, wymienionych w artykule gospodarstwo wiejskie (ob.} przybyła aka-demija gospodarstwa wiejskiego i leśnictwa założona w r. 1864 w okolicach Moskwy, hojną ręką uposażona we wszystko, cokolwiek świetną przyszłość podobnej szkole może rokować. Akademija ta objęła w sobie instytut gospodarstwa wiejskiego w Górach-Górkach w gubernii Mohilewskiej i instytut leśnictwa pod Petersburgiem istniejący.

Rolnicze sprzęty, narzędzia i machiny. Narzędziami rolniczemi nazywają się narzędzia używane do mechanicznej uprawy roli. Budowla i użycie narzędzi rolniczych wielkiej jest wagi, gdyż od ich dokładności głównie zależy należyta uprawa gruntu. Każdy więc gospodarz, pragnący prowadzić gospodarstwo racyjonalne, dla dopięcia celów swoich, powinien przedewszyst-biem postarać się o nabycie jak najdoskonalszych narzędzi, do czego dojść może trzema drogami: albo udoskonalić narzędzia znajdujące się w jego okolicy w powszechnem użyciu, albo nowe wynaieść, albo nakoniec sprowadzić obce, uznane za odpowiednie. Z pomiędzy tych dróg ostatnia jest najpewniejsza. Rolnik praktyczny nie ma albowiem czasu na wymyślanie nowych lub ulepszanie dawnych narzędzi, zwykle braknie mu wiadomości z mechaniki do tego koniecznych, a nadto robotnicy bardzo często na podobne ulepszenia i wynalazki spoglądają niechętnem okiem, uważając wszelkie tego rodzaju usiłowanie za targniecie się na świętości przekazane przez przodkowi i narzędzie dawne chociażby najgorsze uważają za lepsze i lepiej go używają niż narzędzia ulepszonego. Podobne okoliczności zachodzą z narzędziami sprówadzonemi z innych miejscowości, lecz w niższym daleko stopniu; tutaj do przyjęcia się nowości przyczynia się wiele duma i ciekawość. Dla tych i innych przyczyn najlepiej jest zaopatrzyć sio w narzędzia obce najlepsze. W rzeczy samej, wre wszystkich prawie gospodarstwach, w których rolnictwo stanęło na wyższym stopniu doskonałości, znajdujemy narzędzia zagraniczne, lub na wzór zagranicznych zbudowane. Udoskonalone narzędzia rolnicze u nas używane w największej liczbie były początkowo sprowadzane z Niemiec lub na wzór tych budowane, Niemcom zaś za źródło w tym względzie przeważnie posłużyła Anglija. Flan— dryja dostarczyła także dokładnych sprzętów rolniczych obecnie bardzo upowszechnionych; lecz największa ich liczba a szczególniej bardziej złożonych pochodzi z Anglii. W dawniejszych peryjodach rolnictwa uprawa ziemi ograniczała się prawie jedynie na bardzo niedokładnem odwróceniu ugoru dla oczyszczenia poniekąd gruntu, który przez przykrycie znajdujących się na nim ścierni, stawał się zdatnym do przyjęcia nowego zasiewn. Tylko w pierwszych początkach uprawy ziemi używano do tego celu narzędzi ręcznych. Uciążliwość pracy i mały przez nią osiągany skutek skłoniły człowieka do użycia w tym celu siły oswojonych zwierząt i do obmyślenia stosownych narzędzi. Zbudowany wówczas pług i brona utrzymywały się przez całe wieki bez zmiany. Tylko gdzieniegdzie zdarzało się napotkać u rolników myślących jedno lub drugie narzędzie z pewnemi zmianami w konstrukcyi. Bardzo późno, bo dopiero w końcu siedmnastego wieku, zaczęto udoskonalać narzędzia rolnicze i nowe wynajdywać. Obecnie liczba narzędzi rolniczych ogromnie wzrosła; do dawnych przybyło wiele nowych, których możliwości nawet nie przypuszczano przedtem, i co dzień nowych przemysł dostarcza. Zadziwiającą