page0228

222 PITAGOREJCZYCY.

nizmów, nie jest jedynym pierwiastkiem duszy; z natury swojej będąc zimnym, potrzebuje ciepła, aby mógł spełniać wszystkie funkcye żywotne. Ciepło przybywa mu od »ogniska środkowego*, którego promienie, odbijane przez kryształową powierzchnie słońca, rozchodzą się po ziemi i rozgrzewają dusze. Każdy promień z symbolicznej piramidy wieczystego ognia wypadłszy, przenika duszę, złożoną z zimnego eteru, a z dwóch tych przeciwieństw ciepła i zimna, powstaje dusza pełna, rozumna i). Teraz rozumiemy, że może być harmonią, gdy należycie są dostrojone do wspólnej jedności oba przeciwne sobie żywioły. Ale nie od razu gotowa harmonia. Odbywa się walka między pierwiastkiem ognistym, mo-nadycznym, doskonałym, kształtującym a zimnym, grubym, dya-dycznym, niedobrym, potrzebującym kształtu, miary i granic. Zadaniem jest człowieka, aby pierwszemu dać panowanie a przez ujarzmienie ciała i chuci doprowadzić życie do kompletnćj harmonii moralnej. Nie wszystkim uda się osięgnąć ją w pierwszem życiu, a wtedy po śmierci ciała, będą pokutowali w innych ciałach, najczęściej zwierzęcych, czasem i ludzkich, dopóki nie wnijdą zupełnie oczyszczeni do krainy wiecznćj pogody i szczęścia, do sfery ogni-stćj, siedziby bogów i dusz zbawionych²). Ta metempsychosa, forma niedoskonała wiary w nieśmiertelność dusz, jest jednym z nielicznych dogmatów, który można na pewno odnosić do samego mistrza; jest dźwignią metafizyczną jego nauk etycznych, która wywierała wpływ ogromny na tych nawet, co nie zajmując się filozoficznemi badaniami, szukali w zakonie reguły życia cnotliwego. Kładła przedewszystkiem tamę samobójstwu, najgorszemu z obłędów. »Nie wolno opuszczać straży ani rzucać stanowiska, jakie zajmujemy w życiu, bez pozwolenia pana t. j. Boga*, mawiał Pitagoras³). Również pięknie, nawet głębićj Filolaos: »nie wolno odbierać sobie życie, bo taki jest przepis pitagorejski, że nie należy składać brzemienia, lecz innym pomagać w noszeniu ich własnego, t. j. pracować wspólnie z życiem, a nie przeciw niemu* ⁴). Zasada

') Dłog. Laert. VIII. 27,

²) Ciem. Strom. III. p. 433. Diog. Laert. VIII. 31. Carra, aur. v. 70. Por. Piat. Tim. p. 42.

^s) Cic. de sen. c. 20.

⁴) Zob. Piat. Phaed. p. 61 z koment. Olimpiodora (u Mullacha frgm. 22. Tom II. p. 7. Fragm. Philos. Graecor).

http://rcin.org.pl