page0265

261

promienie y, które musiały przenikać przez ołów, nie straciły nic na swej sile w ciągu miesiąca próby. Względnie najlepiej wyjaśnia przyczynę radyoaktywności hypoteza, podana przez Rutherforda i Soddy’ego; jestto hypoteza dezintegracyi atomu. Wychodzi ona z tego założenia, że równowaga wewnętrzna cząstek tworzących atom ciała promieniotwórczego, może w danym czasie uledz zmianie; jako wynik równowagi zakłóconej następuje wyrzucenie z układu cząstki a z wielką szybkością. Wyrzucenie tej cząstki pociąga za sobą powstanie układu nowego, lżejszego, w ślad za czem w układzie pozostałym zjawiają się własności chemiczne i fizyczne inne, aniżeli w układzie dawniejszym. Ten proces dezintegracyjny ponawia się w etapach, które się dają obliczyć, przyczem z wyjątkiem jednego stadyum dezintegracyi toru i jednego stadyum radu, stale się odbywają wyrzucenia cząstek a z układu, póki nie nadejdzie stadyum, w którem się zjawiają także promienie p i y- Tak zmieniający się atom nazywa Rutherford: metabolon *). Otóż hypoteza ta zdaje dobrze sprawę z wielu okoliczności, zauważonych przy zjawisku radyoaktywności, a nie bez pewnego znaczenia dla niej jest i ten moment, iż ciężar atomowy uranu = 240, toru = 2825, a radu = 225. Wszelako, póki doświadczenia nie wykażą, że podobna dezintegracya zdarza się we wszystkich innych pierwiastkach, choćby w stopniach proporcyonalnych do ich ciężarów atomowych, póty faktu, że z radu uzyskano hel, nie można jeszcze uogólniać, i z Arystotelesem utrzymywać, że się da bezpośrednio przemieniać każdy pierwiastek w drugi. Wprawdzie został już zrobiony krok walny w tym kierunku; nauka musi jednak rozprószyć różne wątpliwości, z tym faktem związane, i dostarczyć nowych faktów²).

§ 44. Hylemorfizm a natura związku chemicznego.

Nie będziemy powracać do tego, co już powiedzieliśmy poprzednio o różnicy zasadniczej między ciałem, utworzonem przez zwykłą mieszaninę ciał składowych, a ciałem, które po-

*) Por. E. Rutherford: Radio-Aclivity. Cambridge 1904, str. 324.

*) Por. Prof. Dr. Ludwik Br u ner: Ewolucya materyi. Kraków 1909 str. 137 n.

http://rcin.org.pl