• konwencja o obywatelstwie kobiet zamężnych z 1957 r. małżeństwo samo przez się nie ma wpływu na obywatelstwo małżonka
• adopcja - z reguły adoptowany uzyskuje obywatelstwo adoptującego (warunki uzyskania obywatelstwa przez adoptowanego są określane w prawie wewnętrznym państw)
• opcja - wybór między uzyskaniem nowego obywatelstwa lub utrzymaniem poprzedniego (może dotyczyć zmian terytorialnych, regulacja - w umowach międzynarodowych)
• repatriacja - uzyskanie obywatelstwa prze osoby przebywające na terytorium państwa z zamiarem osiedlenia się na stałe, pod warunkiem, że posiadają określoną narodowość lub pochodzenie
• reintegracja - odzyskanie obywatelstwa poprzedniego Częto jest tu stosowany tryb uproszczony
W Polsce zasadą główną jest „prawo krwi”, ale ius soli jest zasadą stosowaną
posiłkowo (dla uniknięcia mnożenia bezpaństwowości
b. utrata obywatelstwa
• przez nabycie obcego obywatelstwa
• zwolnienie z dotychczasowego obywatelstwa
• zamążpójście
• wstąpienie do służby wojskowej lub państwowej innego państwa
• odmowa spełnienia obowiązku służby wojskowej
• pozbawienie
• zrzeczenie się (w Polsce nie następuje automatycznie - potrzebna jest zgoda Prezydenta RP)
- niedopuszczalne jest pozbawienie obywatelstwa ze względów rasowych,
religijnych, narodowościowych itp
- regulacje w prawie wewnętrznym, z uwzględnieniem obowiązujących norm
prawa międzynarodowego
4. Obywatelstwo podwójne i wielorakie
a. Różne źródła
- pozytywny zbieg ustaw o obywatelstwie
- zamążpójście
- naturalizacja, jeśli nie wymaga zrzeczenia się dotychczasowego obywatelstwa
h. problemy z tym związane: