page0268

360

Roscher — Rościsław

się zna cały naród, to zwrócił on swoją uwagę na stosunki wzajemne między gospodarstwem krajowem z jednej, a krajem, sztuką, literaturą, obyczajami i t. p. z drugiej strony. Porównywa on z sobą rozmaite narody, podobieństwa w ich rozwoju przedstawia jako prawo rozwoju, a niepodobieństwo stara się objaśnić jako wyjątek. Roscher przeto pojęcia o charakterze narodowym i o stopniu kultury stawia w'ęcej na tle przoaowem aniżeli inni ekonomiści. Tym sposobem łatwo rozwiązuje liczne kontro wers;*, ponieważ prawa, instylu-cyje i t. p. z jednej strony żywo popierane, a z drugiej równie żywo odrzucane, występują jako konieczni towarzysze pewnych stopni rozwoju, ale także tylko odpowiednie. Zaród tego kierunku Roscher ob,awił już w swojej rozprawie na stopień doktora De hisloricae doclrinae apod sophislas maiores resiigiis (Getynga, 1838 r.), po której nastąpiło szacowne dzieło o życiu, pismach i wieku Tucydydesa (Getynga, 1813 r.). Bardziej rozwinął on ten kierunek częścią w Zarysie do odczytów o gospodartwie krajowem (Getynga, 1813 r.), a częścią, w szeregu gruntownych i wielostronnych badań nad pojedynczemi przedmiotami. Wiele z nich jak np.: 0 zbytku (1813 r.); Uwagi o socyja-Lizmie i kommunizmie (1815 r.); Pojęcia o polityce i statystyce sysiematów rolniczych (1315—16 r.); Zarysy do nauki natury trzech form państwa (1817—16 r.); Badania o kolonizacyi (1817—18 r.) i t. d. umieszczone są w Ranka Archiwum Ekonomii politycznej, w Czasopiśmie nauk historycznych w Czasopiśmie nauk historycznych w Kwartalniku niemieckim. Inne jak: O handlu zbożowym i O polityce drogości (5 wydanie Stuttgard, 1853 r.), tudzież Historyja nauki gospodarstwa krajowego w Anglii (Lipsk, 1851 r.) wyszły jako dzieła osobne. Jego Zasady ekonomii politycznej przełożył na jeżyk polski F. S. Kupiszeński (Warszawa, 1863 r. t. 3.). — ROStbCF (Albert), spółczesny podróżnik, synowiec poprzedzającego, urodził się w roku 1836 w Ottensen pod Altoną. Po ukończeniu nauk w rodzinnem mieście, uczył sic języków wshodnich w Hamburgu a od 1856 do 1858 r., medycyny w Lipsku._% Wydanem tu dziełem Claudius Ptolomdus und die Handelsstrassen in Centralafrika zwrócił na siebie powszechną uwagę. Król MaxymiJijan Bawarski wyprawił go w podróż naukową do Afryki. Roscher zwiedził wybrzeża Zanzibaru i Mozambiku i tu w r. 1860 napadnięty przez dzikich tamecznych mieszkańców nad jeziorem Nyassa, śmierć poniósł.

Rościsław Michał Mścisławowicz, wiel. ks. kijowski 1154—67. Był

synem młodszym Mścisława Wielkiego, najstarszego syna Włodzimierza Mono-macha. Czterech miał braci. Sam zaś był ojcem linii książąt smoleńskich. Kiedy ojciec zasiadł na tronie kijowskim po Monomachu w r. 1135, Izasław, syn starszy, otrzymał od niego na dzielnice Kursk, Rościsław Smoleńsk. Piękny kraj, tron dostojniejszy od wielu innych był w Smoleńsku. Rościsław' szczęśliwie na niego trafił i rządkiem zdarzeniem w historyi książąt waregskich, ciągle się na nim utrzymywał, chociaż go i świetniejsze spotykały losy i Smoleńsk wreszcie synom przekazał. Na rozkaz ojca, któremu wiernie służył, ze Smoleńska odbywał wyprawę przeciw książętom i całej dynastyi połockiej. Później posyłał go znowu ojciec ze starszą bracią np. z Wszewłodem nowogrodzkim na Czudz, to jest Estoniję i do Infiant (w r. 1130—1). Niedługo po śmierci ojca zaczęły się ogromne ruchy spowodowane ambicyją, o tron kijowski walczyło mnóstwo książąt. Izasław, syn najstarszy zmarłego, najwięcej się dobijał sławy, jako młodszy nie mógł stryjom zabierać pierwszeństwa, ale im się narzucał jako człowiek konieczny. W pierwszej chwili braci innych zmuszał, a między innemi smoleńskiego do uznania Jaropełka, stryja, wielkim księciem kijowskim.