page0365

357

Sękowski — Sęp

pola (tamże na r. 1819 t. II i na r. 1820 t. I). Zbiór poezyj Chodzy Hafyza z Szyrazu, sławnego rymotwórry perskiego (tamże 1821 t. I). Niektóre szczegóły o dzisiejszym stanie i zasadach wewnętrznego sprawowania państwa banu, przekład z perskiego (tamże 1820 t. II). Wyjątki z listów w czasie podróży na Wschód (w Pamiętniku Warszawskim, 1821 r.) Wyjątki z opisu podróży do Nubii (tamże 1822 r.). Powrót z Egiptu (tamże 1823). Osobno zaś: Collectanea z dziejopisów tureckich rzeczy do his tory i polskiej służących z dodatkiem objaśnień potrzebnych i krytycznych uwag, (Warszawa, 1824, 2 tomy w 8-ce). Dzieło to było z początku dobrze przyjęte i autor został za nie członkiem Warszawsk. Towarz. Przyjąć. Nauk, potem je Walenty Chłędowski mocno w Haliczaninie skrytykował, a w końcu Ignacy Pietraszewski też same materyjały na nowo tłomaczył i powtórnie inaczej drukował w dziele: Nowy przekład dz tej opisów tureckich, dotyczących się hi-storyi polskiej (Berlin, 1846). W jeżyku francuzkim: Supplement d 1'histoire generale des Huns, des Turcs et des Mogols (Petersburg, 1824 in 4-to). Letłre cle Tundudyu Oglou Mustafa Aga reritable philosophe turc (tamże 1828 w 8-ce). Obserrations dun philologue europeen, sur la lettre de Tundaju Oglou (tamże 1828). W języku rossyjskim osobno drukował: Książka podręczna dla wojskowych rossyjskich w hampanijach tureckich (tamże 1828, 2 tomy; 2~gie wydanie tamże).    1lir za Hadżi Baba Isfagani w Persyi

i Turcyi (tamże 1831, w 4 tom.). Sąto dwa romanse przerobione z angielskiego 2-gie wydanie, tamże 1845). Podróże fantastyczne barona Brambeu-sa (tamże, 1823; wydanie 2-ie, 1845). Najznaczniejsza liczba prac Sękowskiego umieszczona w czasopismach. Z tych celniejsze są jego powieści: Zycie kobiety w kilku godzinach; Miłość i śmierć; Piękność ideedna i w. in. Z naukowych: 0 sagach skandynawskich; Uwagi o Scytyi Herodota; O pochodzeniu Russów, 0 poezyi arabskiej przed Mahometem l w. i. Pomiędzy tłomaczeniami godne wspomnienia z tureckiego: Notatki Resmi Achmed Effen-di o wojnie tureckiej 1116—1119 r. Z tatarskiego: Muałłaha Lebida z islandzkiego: Ejmundowa Saga. Zbiór wszystkich jego dzieł w języku rossyjskim wyszedł w 9 tomach w Petersburgu 1858—1859.    F. M. S.

Sęp ( Vuttur L). Rodzaj ptaków drapieżnych dziennych, o dziobie siodełkowato na szczycie zaklęsłym i podobnie jak u sokołów w końcu hakowato zagiętym, z woskówką nasadową i nozdrzami na przestrzał otwartemi; nogi silne o skoku krótszym od palca środkowego, znacznie od bocznych dłuższego; pazury grube, słabo zakrzywione i tępe; skrzydła długie, szerokie z czwartą lotką najdłuższą; ogon mierny o 14 sterówkach. Sąto ptaki wielkie, ociężałej i smętnej postaci, mające głowę i szyję całkowicie lub w części nagie, miejscami puchem tylko porosłe; oczy po bokach głowy osadzone, na boki skierowane. Znanych jest przeszło 10 gatunków; wszystkie są rozmieszczone na starym lądzie, a głównie w okolicach górzystych. Sama ich postać świadczy o podłych ich obyczajach, żywią się bowiem głównie padliną, na którą gromadnie się zlatują, w razie niedostatku rzucają się na zwierzęta żywe, po większej części bezbronne lub znędzniałe. Trzymają się zwykle gromadnie. Gnieżdżą się w górach po niedostępnych skałach, a niekiedy na wysokich drzewach. Guiazda budują podobnie jak orły z gałęzi i jaj niosą 1 lub 2, te są większe i mocniej chropowate od orlich; białe, niekiedy rdzawo upstrzone. W Europie pospolite są dwa gatunki: V. oinereus L. i V. fulms Briss. Oba się znajdeją, lubo nielicznie, w Karpatach, a w nasze równiny wypadkowo tylko zalatują. Pierwszy jest całkowi cie ciemno brunatny z głową i szyją po-