374
metodach nauk przyrodniczych było oparte. Mimo to jednak wolno przyrodnikom szukać za hypotezami, któreby tłumaczyły powstanie życia z sił nieorganicznych, bez bezpośredniego aktu stwórczego. Chociażby się im bowiem udało — do czego jednak dotychczasowe wyniki nauk przyrodniczych najmniejszej nadziei nie dają — udowodnić napewne, że życie powstało wyłącznie z sił przyrody nieorganicznej, to i tak nie umniejszyliby w niczem koniecznej roli Stwórcy w powstawaniu świata i praw przyrody. Możemy tedy hypotezom rozmaitym o zjawieniu się życia przypatrywać się ze spokojem i zupełną bezstronnością, większą bezwątpienia, niż moniści, którzy odrzucając a priori ideę Stwórcy, przyjmują powstanie życia z sił świata nieorganicznego również a priori jako postulat konieczny. Przejdźmy więc pokrótce niektóre najnowsze, i najbardziej w modzie obecnie będące hypotezy.
H. E. Richter x), Helmholtz 2) oraz William Thomson 8) i Svante Arrhenius4) zajmują się przypuszczeniem, że zarodki życia przedostały się za pośrednictwem meteorów i meteorytów z innych globów na ziemię. Jestto hypoteza t. zw. panspermii, podług której przestrzenie międzyplanetarne mają być wypełnione pyłkami o życiu utajonem; pyłki te, dostawszy się szczęśliwym trafem na planetę, zdolną do dania na sobie miejsca żywym organizmom, rozwijają się z czasem w organizmy zupełne. Dr. O. Hahn w swej książce: Die Urzelle (1879) poszedł nawet tak daleko, że podał rysunki i fotografie owych żyjątek, napotykanych w meteorytach, a zwłaszcza szeroko się rozwodzi nad rzekomem żyjątkiem, zbliżonem bardzo do algi, a odkrytem w meteorycie z Kniahinią (-£ 1866); żyjątko to nazwał Hahn ku czci cesarza Wilhelma I: Urania Guilelmi. Nie żyło ono jednak długo. Okazało się bowiem po badaniach dwóch uczonych fran-
p Por. Dr H. E. Richter — artykuł w SchinicTs Jahrbiicher fur die gesam. Medizin 1865. Bel. 126, str. 248.
2) Helmholtz: Populare wissenschaftliche Yortrage. Braunschweig II Heft 1876, str 168.
s) W. Thomso n: Address to the Brit. Associat. at Edinburgh. Brit. Assoc. Reports XL! 1871. str. 84 nastp.
*) Svante Arrhenius: Das Werden der Welten. Leipzig 1907, str. 199 nastp.