page0456

448

Rubel — Rubens

toJc 1 rubla i 3 kop. sreb., tak źe monety 5 rub. czynią 5 rub. 15 kop srebrem, a 3 rublowe 3 rub. 9 kop. srebrem. Pieniądze* papierowe rossyjskie teraźniejsze (bilety kredytowe) stoją na równi z monetą srebrną; dawniejsze assy-gnaty w stosunkach prywatnych miały kurs zmienny, w kassach zaś rządowych liczono 3 rub. 60 kop. ajsygnacyjami na 1 rub. sreb. do r. 1839, w którym ukazem cesarskim postanowiono liczyć 3^l/_a rubla assygnacyjnego na 1 rub. srebr. Obecnie assygnaty te z obiegu zostały wycofane, chociaż w niektórych, a szczególniej południowych prowincyjach, zdarza się je napotykać w rachunkach między osobami prywatnemi.    J. P-z

Rubelit, odmiana czerw^rona turmalinu ob. Turmalin.

Rub en, najstarszy syn Jakóba i Lii; z powodu że skalał ojcowskie łoże, z Bilhą, służącą Lii, stracił pierworództwo. Jakób umierając rzekł do niego: Ruben, pierworodny mój, tyś siła moja i początek boleści mojej, pierwszy w darach, większy w rozkazowemu. Wylanes jako woda, nie rość: boś wstąpił na łoże ojca twego i splugawiłeś pościel jego (I Mojzesz, 49, 3). Gdy bracia postanowili pozbyć się najmłodszego Józefa, Ruben chcąc go ocalić od śmierci, radził, aby go wrzucili do studni, a później sprzedali.' Po zajęciii ziemi Obiecanej, nieliczne plemię Rubena osiadło w krainie góry Gilead, na zachód Martwego morza i Jordanu, na południe pokolenia Gad. Za czasów Jozuego Rubenici pomagali innym pokoleniom w wojnie przeciw Chananejczykom. Po rozszczepieniu się królestwa, należeli do królestwa Izraela. Ruben miał czterech synów: Hanoch, Palha. Hezron . Karmi.    L. B.

Rubens (Piotr Paweł), jeden z najsłynniejszych malarzy, urodził się i 677 r. w Kolonii. Ojciec jego, ławnik miasta Antwęrpii, w następstwie zaburzeń w^r kraju się szerzących, schronił się do Niemiec, gdzie jako podejrzany o występne stosunki z drugą małżonką Wilhelma księcia Orańskiego, został uwięziony w Siegen w państwie Nassau. Jeszcze przed urodzeniem syna Piotra, rodzina jego przesiedliła się z Kolonii do Siegen, tak iż jedni uwrażają ostatnie to miasto za miejsce urodzenia tego wielkiego mistrza, drudzy dowodzą, iż przyszedł na świat w Kolonii przed wyjazdem matki, mni wreszcie utrzymują, że ujrzał światło dzienne w Antwerpii, co jednak najmniej zdaje się prawdo-podobnem. Młody Rubens otrzymał w Kolonii staranne wychowanie, a po śmierci ojca, w dziesiątym roku życia przybył do Antwerpii, gdzie jako paź hrabiny Lalain umieszczony został w liczbie jej domowników. To miejsce jednakże w'krótce porzucił z powodu rozwiązłości obyczajów swych towarzyszy, i poświęcił się sztuce malarskiej, kształcąc się najprzód pod okiem Adama van Oor-ta, następnie pod przewodnictwem van Veena (Veenius). Idąc za radą ostatniego, zaopatrzony przez arcyksięcia Albrechta w pisma polecające do księcia Wincentego Gonzagi, udał się do Włoch w celu wydoskonalenia się dalszego. Książę ten umieścił go w gronie swych dworzan, w takich warunkach, źe artyście pozostawiono wszelką wolność i możność zajmowania się sztuką i podróżowania; wr stosunkach tych pozostał przez siedm lat. Z Mantuy zwiedzał Rzym i Wenecyję, gdzie się mianowicie kształcił na wzorach Ticiana i Pawia Veronese. W każ dem z tych miast uwiecznił się dziełami swego mistrzowskiego pędzla. W Hiszpanii, dokąd był wysłany przez księcia Gonzagę z wspaniałemi darami dla króla Filipa IV, malował portret tego monarchy i kilku znakomitych panów dworu: zgłębiał on z zapałem tamtejsze arcydzieła sztuki. w reszcie obsypany zaszczytami i podarunkami krolewskiemi, udał się z powrotem do Mantuy. Uwiadomiony o chorobie matki, pospieszył do Antwerpii, lecz juź jej nie zastał przy życiu; w nieutulonym smutku usunął się do opactwa