page0439

431

Różanecznik — Różaniec

Różanecznik, ob. Rododendron.

Różaniec, (Rosarium). Tak się nazywa szczególny sposób modlenia się, przeznaczony głównie dla ludzi nieumiejących czytać, a zaprowadzony, jak po -spolicie mniemają, na początku XIII wieku przez ś. Dominika. Lecz prawdopodobnie nierównie wcześniej używany na Wschodzie przez pobożnych pustelników, tych zwłaszcza, którzy czytać nie umiejąc, psałterza mówić nie mogli, i liczbę oznaczonych pacierzy oznaczali kamykami lub innym sposobem, jako też ziarnami na sznurek nawleczonemi. I takich ziarn z drzewa lub kamienia jest w różańcu piętnaście większych, a sto piędziesiąt mniejszych; większe przegradzają mniejsze co dziesięć; odmawia się na pierwszych Ojcze nasz, a na drugich Zdrowaś Maryja. Różaniec obejmuje piętnaście tajemnic wiary, podzielonych na trzy części. Pierwsza część zowie się wesoła i te zawiera tajemnice: Zwiastowanie przez anioła N. Maryi Pannie, Nawiedzenie Elżbiety, Narodzenie Jezusa, Oddanie mu pokłonu przez Mędrców, czyli tak nazwanych Trzech Króli, Znalezienie go w kościele między doktorami; część druga, bolesną nazwana, iało-śne zawiera i przypomina taiemnice: Modlitwę Jezusa w Ogrójcu, biczowanie, cierniem ukoronowanie, krzyża dźwiganie, ukrzyżowanie; trzecia część radosna, opiewa tryumf Jezusa Chrystusa, N. Maryi Panny i Kościoła w tajemnicach: Zmartwychwstania, Wniebowstąpienia i Zesłania Ducha Świętego, do których przyłączone Wniebowzięcie N. Maryi Panny, jej ukoronowanie czyli uwielbienie, dopełniają tej ostatniej części. Różaniec, czci Maryi Panny jest. poświęcony, co tak ma się rozumieć, iż główna cześć oddaje się w nim Bogn i Zbawicielowi Jezusowi Chrystusowi, jak i ze składu onegoż widzieć się daje, a cześć Maryi jest względną i do owej czci należnej Synowi Bożemu się odnosi. Błagają Matkę Boską wierni o wstawianie się do Syna. Sposób ten modlenia się udoskonalił i rozszerzył ś. Dominik, a następnie zakon Kaznodziejski czyli Dominikanie, przez których upowszechni! się we wszystkich krajach katolickich i w Polsce, za pośrednictwem konfraternij czyli bractw Różańcowych zatwierdzonych od Pijusa V, Syxtusa V, Innocentego XI i wielu innych papie-źów. Odpusty tym, którzy składają te bractwa, udzielane, zawsze mają na celu i za warunek istotny, pokutę i jej owoce. Nie wpis w poczet bractwa, nie imię brata lub siostry, ani powierzchowne zachowywanie pewnych praktyk bractwa, dają prawa do udzielonych odpustów, lub zasługują na nie, lecz duch pokuty, duch pobożności prawdziwej i gorącości serca w pokucie i dobrych uczynkach. Wielka jest liczba ksiąg obejmujących nabożeństwo Różańcowe; między innemi Zbiór nabożeństwa, dla mianowicie w arcy-bractwie' Różańca świętego zostających, przez księdza Damijana Dziaszkowskiego, (Warszawa, 1858). — W XVI wieku pamiętny wypadek potężnie przyczynił się do pomnożenia nabożeństwa Różańca. Turcy stawszy się groźnymi nader, rozszerzali granice swego państwa kosztem wyznawców wiary chrześcijańskiej. Soliman II opanował Belgrad r. 1521, a następnego roku wyspę Rodos, pomimo dzielnej obrony wielkiego mistrza zakonu ś. Jana Jerozolimskiego Villiers de 1’ Ile-Adam. Selim II, syn i następca Solimana, był niemniej waleczny i niemniej szczęśliwy od ojca. Podbił wyspę Cypr r. 1571, zawojował część Węgier i postanowił tegoż roku rozszerzyć się ku Włochom, nawet może pomknąć się ku innym częściom Europy. Zgromadził najpotężniejszą, jakiej do owego czasu niewidziano, flotę, i powierzył jej dowodztwo najdoświadczeńszemu z swoich wodzów. Chrześcijanie wytężyli ostateczne nsiłowania, aby się oprzeć tej burzy, która wkrótce spaść na nich miała. Dowodzili nimi Don Juan A.ustry-jacki i Marek Antoni Colonna naczelnik floty papiezkiej. Wszystkie siły