page0484

476

Sirissa — Sismondi

Sirissa, ob. Sadebeck.

SirOCCO albo Scirocco, (z arabskiego: szorouk, wschód). Nazwisko wiatru wschodnio-południowego, bardzo gorącego, który wieje przy brzegach Włoch południowych, szczególniej na wiosnę i w jesieni, z największą gwałtownością przez 36—40 godzin, niekiedy zaś, wprawdzie mniej silny, przez 2—3 tygodni; wpływ jego na rośliny i zwierzęta bardzo jest zgubny. Uważają sirocco za samum (ob.), którego kierunek został zmieniony przez prąd powietrza ■ złagodzony w skutek przejścia przez morze Śródziemne; powiewy jego nadzwyczaj gorące miewają miejsce na Malcie w kierunku od Afryki, lecz takowe rzadko dłużej jak minutę trwają. Sirocco z wielką gwałtownością panuje w Sycylii, słabiej na wyspach Jońskich, gdzie, a mianowicie na Korfu, odróżniają czarne sirocco od zwyczajnego. Wiatr ten nie wywierając wpływu widocznego na barometr i termometr, w organizmie człowieka sprowadza uczucie palącego gorąca, połączonego z osłabieniem i skłonnością do potów za najlżej-szem poruszeniem się. Krajowcy skutkiem powstającego w nich szczególnego uczucia, na kilka gudzin przeczuwają zbliżanie się sirocco.

SirUĆ (Bernard Maciej), professor akademii wileńskiej, urodził się 1731 r. • w powiecie Grodzieńskim Wstąpiwszy do zgromadzenia pijarskiego, po ukończeniu nowicyjatu wysłany był do Rzymu dla wydoskonalenia się w naukach, zkąd wracając, w Wiedniu w akademii Terezyjańskiej, przez rok uczył matematyki, którą potem w Wilnie w kollegijum pijarskiem wykładał. Miał od stryja swego, kasztelana witebskiego, dane beneficium w Poniemuniu, lecz krótko niem rządząc, zrezygnował i udał się do Wilna, otrzymał stopień doktora filozofii i został professorem prawa rzymskiego w tamecznej akademii, później zaś zajął razem i katedrę Pisma Świętego. Umarł w Wilnie 1784 r. Wydał z druku: 1) Dzień zakonny albo sposób bogobojnego wszystkich godzin w zakonie trawienie, przez księdza Lavala S. J. tłomaczone z francuzkiego (Wilno, 1777, w 12-ce).    2) Historyka polska, przez Solignaca, przekład z fran-

cuzkiego (tamże, 1763—67, tomów 5, w 8-ce). Na czele umieszczona jest przedmowa Sirucia i wiadomość o niektórych dziejopisach polskich. 3) M. Fa-biusza Kwinty liana wyborniejsze mowy sądowe, z łacińskiego języka wytło-maczone (tamże, 1760—71, tomów 2, w 8-ce).    4) Collectanea e probaiis

latinae linguae scriptoribus in usum scholasticae jimentutis (tamże, 1761, w 8-ce; wydanie drugie, 1770; wydanie trzecie, 1775, w 8-ce). Sąto wyjątki Fedra, Justina, Curtiusa, Neposa, Wal Maxima, Cicerona i t. d., z krótkie-mi przypisami tekst objaśniającemu 5) Zwyczaje starożytnych Rzymian tak w sprawowaniu Rzeczypospolitej, jako też w potocznych sprawach i w obrządkach bałwochwalstwa używane (tamże, 1762, w 8-ce; wydanie drugie, tamże, 1772; wydanie trzecie, Lwów) 1774, w 8-ce). 6) Historyja państwa rossyjskiego, wydana przez Iwana Nestesuranoja, przekład z rossyjskiego (tamże, 1781, tomów 5, w 8-ce). 7) Nowy Galateusz czyli powszechne przestrogi obyczajności (tamże, 1772, w 8-ce). 8) Nauka dobrego pisania w języku polskim (tamże, 1769, w 8-ce). 9) 0 naśladowaniu N. M. Panny, z łacińskiego (tamże, bez roku). 10) Arytmetyka prostacka (tamże, 1767, w 8-ce). Religija poczciwego człowieka, przez Caraccioli, przekład z francuzkiego (tamże, 1769, w 8-ce).    F. M. S.

Sismondi (Jan Karol Leonard Simonde de), historyk i publicysta, potomek rodziny włoskiej w XV⁷I wieku w Delfinacie osiadłej, urodził się w Genewie w 1773 r. W dwudziestym roku życia, wraz z ojcem swoim, pastorem protestanckim, w skutku zaszłych zmian w rządzie, przeniósł się do Anglii. W cią-