page0461

453

Rubinstein — Ruch

linie, Paryżu, Londynie, Wiedniu. Gra jego pokazuje mechanizm potężny, siłę i wysokie wyrobienie. Napisał wiele utworów tak na fortepian jak i na orkiestrę. W r. 1858 wykonywano jego oratoryum Raj utracony, i wielką symfo-niję pod tytułem Ocean. W r. 1860 napisał operę Dzieci Hajdy (w Wiedniu). Czas jakiś był dyrektorem muzyki w Petersburgu: obecnie w Moskwie; napisał rozprawę O Muzyce w Rossyi, umieszczoną w czasopiśmie Wiek (ob. Ruch muzyczny z r. 1861 N. 46 i 47).

Rubryka, (Z łacińskiego ruber czerwony) ciało mineralne czerwonego koloru, zostawiające na innych ciałach stałych przez potarcie ślad tejże barwy i dla tego używane do kreślenia i pisania. Pospolicie ciało to zowią lu-bryhą (ob.).

Rubryka, pismo odbite czerwoną farbą: ztąd w prawie kanonicznem rubryka znaczy tytuł albo rozdział oddzielny, dla tego, ze w dawnych rękopismach tytuły rozdziałów czerwonym kolorem zapisywane były.    K. WL W.

Rubryki, są to prawidła, podług których odprawiać należy Mszę świętą i inne nabożeństwa; ponieważ w Mszałach, Brewijarzach, Rytuałach i innych księgach liturgicznych, zwykle wypisywano je czerwonemi literami, dla odróżnienia ich od textu modlitw, przeto i nazwano rubi ykami. Prawidła o ofierze Mszy świętej zawarte są w rubrykach, umieszczonych na początku Mszału. Rubryki ogólne i szczególne Brewijarza, przepisują prawidła porządnego odmawiania godzin kanonicznych codziennych. Prawidła administracyi czyli udzielania Sakramentów, poświęceń, pogrzebów, processyj, kreślone są czerwono w Rytuale (ob.).    -    R.

RUCellai (Jan), poeta włoski, krewny papieża Leona X, ur. r. 1475 we Florencyi, mianowany został przez Klemensa VII rządzcą pałacu św. Anioła (castello di San-Angelo) i zmarł r. 1526. Poemat jego o chowie pszczół pod tytułem: Le api (Wenecyja, 1539, Farma, 1797 i częściej) wierszem białym (cersi sciolti) napisany, jeden z pierwszych w literaturze włoskiej, jest jako poemat dydaktyczny, pełen lekkości, wdzięku i delikatności wyrażenia. Tra-gedyie jego Rosmunda i Oreste, naśladowane są z Eurypidesa. Wydanie dzieł jego zebranych w jedno, wyszło w Padwie r. 1772.

RUCh, jestto zmiana wzajemnych stosunków przestrzennych czyli zmiana miejsca dwóch lub więcej mas względem siebie, które albo się do siebie zbliżają, albo od siebie oddalają. Przyczynę takowej zmiany czyli dążność do sprowadzenia jej w położeniu dwóch lub więcej mas, nazwano silą poruszającą. W mechanice ogólnej, oderwawszy myśl od wzajemności takowego oddziaływania mas na siebie, zastanawiamy się nad ruchem ciat jako brył złożonych z bezwładnych punktów materyjalnyeh, z których każdy do przejścia ze stanu spoczynku w jakikolwiek ruch, tudzież do każdej najmniejszej zmiany swego ruchu, potrzebuje odpowiednej siły poruszającej, albo jakiejś stosownej przeszkody, którą jako siłę ruchowi przeciwną uważamy. Każda taka wolna, to jest niczem niepowstrzymana siła, wprawia punkt przyczepienia w odpowiedni ruch, a przytem także inne punkta, które są z nim stale połączone, to jest całe ciało, do którego on należy. Gdy tedy ruch ciała zawisł od ruchu najmniejszych jego cząstek czyli punktów materyjalnyeh, umiejętne rozwinięcie nauki o ruchu ciał to jest dynamiki (ob.) rozpoczyna się od teoryj ruchu punktów materyjalnyeh. Punkt takowy opisuje w eiągu swego biegu prostą lub krzywą liniję, która się jego drogą zowie; albowiem nie może on z jednego miejsca przenieść się w drugie nie zająwszy kolejno wszystkich miejsc pośrednich między niemi leżących, gdyż nie znika w^r jednem a pojawia się w dru-