page0481

473

Rudolf

grami w Wiedniu 160<3 r., a następnie tegoż roku z sułtanem Achmetem, przywrócił porządek. Przy ciągłej bezczynności i nieudolności cesarza, Matyjasz korzystał z nadanej sobie powagi i za pomocą protestantów zniewolił Rudolfa do ustąpienia Morawii, części Austryi i królestwa Węgierskiego. Wkrótee powstali kalixtyni i protestanci czescy, z powodu ponawianego naruszania swych swobód; wymogli na Rudolfie r. 1609 list cesarski, zapewniający im wolność wyznań i obrządków, wreszcie wezwali na pomoc Matyjasza, który wtedy zmusił cesarza do zrzeczenia się na jego korzyść Czech, Szląska i Luzacyi. Rudolf pozbawiony w ten sposób wszystkich swych posiadłości dziedzicznych, ' ograniczony na roczny dochód 300,000 zł. reń., umarł ze zgryzoty r. 1612 bezdzietny i bezżenny. Po nim otrzymał koronę cesarską brat jego Matyjasz. Porównaj: Kurz, Geschichte OestreicKs anter Kaiser Rudolf H (Linz, 1821).

Rudolf SZWdbski, przeciwnik Henryka IV, współubiegający się o koronę niemiecką, syn hrabiego Kuno von Rheinfelden, otrzymał w r. 1058 księztwo Szwabskie dziedzicznie od cesarzowej Agnieszki, matki małoletniego wówczas jeszcze Henryka IV, której córkę Matyldę pojął za małżonkę. W wojnie Henryka z Sasami i Turyngczykami, Rudolf stanął po jego stronie, lecz wkrótce przez samodzielność z jaką występował, popadł w niełaskę. Nieprzyjaciele nenryka IV zamierzali już w r. 1073 na zgromadzeniu w Gerstungen ogłosić Rudolfa k^lem w miejsce Henryka, lecz Rudolf nie chciał przyjąć korony, póki nie zostanie jednomyślnie przez wszystkich książąt wybranym. Później pojednał się z Henrykiem i wsparł go w bitwie nad Unstrut w 1075 r. przeciw Sasom dzielną pomocą i osobistą odwagą. Gdy sic rozszerzyła wiadomość o klątwie rzuconej przez Grzegorza VII na Henryka, oburzenie przeciw ostatniemu na nowo wybuchło, a Rudolf połączył się z niechętnymi i wspólnie z księciem bawarskim Welfem i księciem Karyntyi Bertoldem, przez zabiegi dokazał, iż na sejmie książąt w Triburze r. 1076 uchwalono, że Henryk IV postrada prawo do korony, jeżeli w przeciągu roku nie będzie od klątwy wyzwolonym. Lecz chociaż Rudolf wraz ze sprzymierzonymi książętami, zagrodził królowi drogę przez Alpy, Henryk jednakże dostał sic do Włoch i uzyskał zniesienie klątwy. Książęta niemieccy korzystając z nieobecności Henryka, podnieceni przez legata papiezkiego, mianowali na zebraniu elekcyjnem w Forzheimie 1077 r. księcia Rudolfa królem, pod warunkiem, że wybory biskupów będą niezależne od powagi monarchy i że władza królewska w żadnym wypadku nie będzie dziedziczną; następnie Rudolf był koronowany tegoż roku w Moguncyi. Jakkolwiek Grzegorz VII potwierdził wybór Rudolfa i nanowo rzucił klątwę na Henryka, jednak tenże po powrocie z Włoch, znalazł tak liczne stronnictwo, że Rudolf musiał się usunąć przed przeważną siłą. Następnie Henryk wydał na książąt Rudolfa, Welfa i Bertolda wyrok odsądzający ich od czci i wywołujący z kraju, jako zdrajców i winnych obrazy majestatu, poczem rozpoczął zaciętą walkę z Rudolfem. Rudolf popierany przez Sasów, mianowicie przez walecznego Ottona von Nordheim, otrzymał niejakie korzyści nad Henrykiem IV i r. 1078 odniósł zwycięztwo pod Mellrichstadt, a w r. 1080 pod Fladenheim i pod Molsen niedaleko Merseburga; lecz w ostatniej tej bitwie został tak niebezpiecznie raniony, że nazajutrz zakończył życie w Merseburgu. W zamięsza-niu bitwy ucięto mu prawą rękę, a Godfryd de Bouillon przebił go wielką chorągwią związku. Pochowano go z zaszczytami królewskiemi w kościele katedralnym w Merseburgu, gdzie dotychczas grób jego istnieje.

Rudolf, biskup wrocławski, rodem Włoch, jako biskup Lewantu, był legatem Pawła II, papieża, w Polsce, dla ukończenia sprawy z Krzyżakami. Czło-