page0541

533

Rusiecki — Ruska metropolija

w Giedrojciach, S. Michał Archanioł dla karmelitów w Wilnie i Zwiastowanie M. Panny w katedrze Wileńskiej. W r. 1841 odbył pcdróż do puszczy Bia-łowieihiej, aby zrobić kilka z natury widoków łowów na żubry; prawdziwem zas arcydziełem Rusickiego jest obraz przedstawiający widok Ostrej bramy podczas oduywającej się litanii Bogarodzicy. O jego akwaralowe portrety których mnóstwo wykonał, bardzo się w swoim czasie ubiegano. Umarł w Wilnie r. 1860.    F. M. 8.

Rusinowski (Stanisław), hetman Lissowczykćw, (ob.) Lissowczyhi.

Ruska Uietropolija. Kościół wschodni w krajach słowiańskich, nad któ-remi panowali lat 400 Waregowie, nigdy nie był urządzony na trwałych pod— stawach. Dyjecezyje nie miały określonych granic i stolic; to nastawały, U* upadały, to łączyło się ich kilka w jedno, dziś szerokie i rozległe, j’atro ściśnięte i małe. Był ponad niemi wszystkiemi jeden metropolita, naczelny biskup. Na metropolije dzielił się cały Kościół wschodni, w trzech częściach świata. Jak ponad metropolitami był patryjarcha, tak ponad biskupami metropolita, zwierzchnik, pan, rozkazodawca, konsekrator. Ale nieokreślone także były granice władzy patryjarchy nad metropolitami, jak metropolitów nad biskupami. Praktyka kośc.oła mało tu Znaczyła, bo cesarz w Bizancyjum, w krajach słowiańskich wielki książę kijowski udzielał władzę. Powiększał ją lub pomniejszał według swojej woli. Metropolita siedział w Kijowie jak i wielki książę i był jeden na wszystkie ziemie Waregów, jak z początku wielk. książę; ale i jedno i drugie nie było prawem, ani kanonicznem, ani zwyczajowym, bo stanowiła we wszystkiem ostatecznie wola książąt. Wszewłodowi np., bratu Jarosława, autora Prawdy ruskiej, księciu perejesławskiemu, panującemu na pograniczu stepów za Dnieprem, zachciało s^ę także metropolity; pragnął przez to podnieść blask swego państwa. Postanowił więc Efrema metropolitą perejesławskim, chociaż był kijowski (ob. Ency/rl. powsz., tom VIII, str. 38). Ten metropolita nie musiał mieć władzy nad biskupami, piastował godność ad personam. Afeż i kijowscy uznani całego systematu waregskiego metropolici, mieli jej tyle, ile pozwalali na to książęta; jak pierwszy lepszy na małej dzielnicy władzca, opierał się wielkiemu księciu, tak miał za powinność i biskupa swego wstrzj^rmywać od wszelkich hołdów metropolicie, bo przez to lepiej wydawała się jego samego niezawisłość. Nareszcie metropolici bardzo rozmaici pojawiali się w Kijowie. Patryjarcha przysyłał Greków, rzadko metropolitą robił krajowca. Toż samo działo się i z biskupami. Ludzie obcy wyobrażeniami i językiem, nie mogli się dobrze wydawać na swojem stanowisku. To też widzimy ciągłe zmiany metropolitów jako i biskupów. Rzadko który wybył na swojem miejscu i umarł w Kijowie, lub na biskupiej stolicy; jednych usuwali książęta, drugich wyganiały powstania ludowe, inni dobrowolnie ustępowali do Grecyi. Metropolici umierali na wygnaniu i na prowincyjcnalnych biskupstwach. Zdarzało się nieraz, że ich razem bywało po kilku i walczyli z sobą, gdy jeden książę popierał Klemensa, drugi Konstantyna. Zdarzało się nieraz znowu, że książęta nie przyjmowali metropolitów z Grecyi i kazali innych wyświęcać. Miało to wszelki pozór religijnej wojny, rozdwojenia kościelnego. Nieraz metropolija i biskupstwa po lat kilka i kilkanaście wakowały. Gniew, interess wtedy stanowiły o losie dyjece-zyi. Metropolici potem nie mielk pewnego miejsca. Stolica ich wprawdzie wznosiła się w Kijowie, lecz kiedy Kijów podupadł, k.edy go Połowcy, Suzdalcy a wreszcie i właśni książęta łupili na hańbę i pomiotło wydawali, kiedy wreszcie i Mongołowie zostawili w Kijowie ostatnie ruiny, metropolitom znudzi-