page0803

795

Sailer — Saint-Brieuc

o popełnionej względem niego niesprawiedliwości. W r. 1800 powołany został znowu na professora uniwersytetu w Ingolstadt. W r. 1821 mianowany kanonikiem ratyzbońskim, a wkrótce koadjutorem miejscowego biskupa, po którym nastąpił r. 1829, ale trzy lata tylko piastował chwalebnie tę godność i umarł d. 20 Maja 1832 r. Ludwik, król bawarski wzniósł mu pomnik w kościele katedralnym w Ratyzbonie. Dzieła Sailer’a razem wydane składają 41 tomów (Sulzbach, 1830), a obejmują ascetykę, teologiję, fllozofiję religii, apologetykę, pedagogikę i bijografije; pisane są po niemiecku, a piec po łacinie. Do najcelniejszych należą: Teologija pasterska (tłómaczona na polski przez Leona Rogalskiego, Warszawa, 1862, tomów 2); Teologija moralna; Moralność chrześcijańska, książka do nabożeństwa: Gebetbuch fur katholische Christen (Sulzbach, 1831), bardzo używana przez pobożnych; Teoryja szczęścia; Homilije. Wszystkie pisma Sailer’a tchną wielką miłością bliźniego i duchem prawdziwie chrześcijańskim. Z pomiędzy uczniów jego szczególniej się odznaczył arcybiskup Diepenbrock.    L. H.

Saint-Amand-les-eaux, miasto we Francyi, w departamencie du Nord, nad Skarpą położone, liczące przeszło 9,000 mieszkańców, posiada drukarnię, kollegijum, tudzież źródła wody mineralnej i kąpiele bardzo uczęszczane. Mieszkańcy trudnią się fabrykacyją wyrobów dzierganych, wełnianych, płócien, tkanin bawełnianych, wyrobem wódki, mydeł, wyciskaniem oleju, garbowaniem skór, garncarstwem, powroźnictwera, budową statków wodnych i t. d. Znajdują się tntaj piękne ruiny opactwa benedyktynów, założonego w VII wieku. Wody tutejsze były już znane Rzymianom i przez nich używane. Znajduje się tutaj cztery źródła, a mianowicie: 1) źródło Rouillon, 2) źródło pawilonu zburzonego, 3) źródło mniejsze i 4) biskupa z Arras. Temperatura wody wynosi od 19 — 20° R., w kwarcie wody zawiera się jeden miligramm siarki, a dwa grammy wszystkich ciał stałych, pomiędzy któremi najważniejsze są: wapno i magnezyja. Kąpią się tutaj prawie wszyscy w błocie, którego temperaturę podnoszą za pomocą piasku poprzednio ogrzanego w piecach. W zakładzie kąpielnym znajduje się 70 izb do kąpieli błotnej i prawie tyleż gabinetów do kąpieli w wodzie czystej. Każdemu gościowi daje się izba i gabinet. Kąpiele tutejsze pomagają w reumatyzmie, stłuczeniach, białaczce; leczą zadawnione rany a nawet paraliże reumatyczne, lecz okazują się bezskutecznemi w paraliżu mózgowym i mlecza pacierzowego.

Saint-Arnaud (Jakób Leon de), marszałek francuzki, urodzony 1801 roku w Paryżu, wstąpił 1816 r. do przybocznej gwardyi królewskiej, zkąd przeszedł jako podoflcer do 49 pułku linijowego. Od kilku już lat opuścił był służbę, kiedy 1831 r. wstąpił na nowo do 64 pułku linijowego i wkrótce został porucznikiem. W pięć lat później przeniósł się do legii zagranicznej i tu rozpoczął świetny zawód, który wyniósł go na najwyższe zaszczyty. W r. 1844 był już pułkownikiem. Wszystkie jego kampaniie w Algieryi odznaczały się świetnemi czynami oręża; 1847 r., awansował na generała brygady i dowódzcę dywizyi w Konstantynie; 1851 r. został generałem dywizyi i dowódzcą drugiej dywizyi armii paryzkiej, w Październiku tegoż roku ministrem wojny i czynny przyjął udział w zamachu stanu. Dekretem z d. 1 Stycznia 1853 r. wynagrodzony został przez cesarza laską marszałka Francyi, a gdy wybuchła wojna krymska, otrzymał w niej główne dowddztwo, wkrótce atoli po rozpoczęciu wojny, uległ chorobie która go oddawna dręczyła i umarł 1854 r. w powrocie do Konstantynopola.    F. H. L.

Saint-Brieuc, miasto główne francuzkiego departamentu Wybrzeża pół-