page0904

896

Spleen — Splot

temperament cielaneholiezny, wszelkie wpływy działające na umysł przygniatająco, spokojne bezczynne życie, po długiem i natężonem zajęciu, nadużycia płciowe, szczególniej samogwałt, mimowolne wypływanie nasienia, siedzący sposób życia przy natężonej umysłowej pracy. Wszystko zresztą co prowadzi do zapomnienia wyższych moralnych obowiązków człowieka, a rozwija egoizm i sceptyczny materyjalizm usposabia do spleenu. Zadanie lekarza przy leczeniu spleenu jest bardzo trudne, tem trudniejsze, iż ma do pokonania nieufność, wy-wypływającą z egoizmu. Ze zaś to cierpienie jest więcej psychicznem, ztąd tu i postępowanie higieniczne jest najważniejszem i prawie jedynem. Dobre, umiarkowane, łatwo slrawne pożywienie, obok niezbyt nużącego zajęcia i rozrywki, winny być podstawą leczenia. Wszelkie nadużycia czyto płciowe, czy w napoju winny być wzbronione, a zalecone ćwiczenie mięśni przez gimnastykę, jeżdżenie konno, pływanie, wycieczki pieszo, a nawet i dalsze podróże z pewnym celem, do zakładów serwatkowych w pięknych podalpejskich okolicach, na kuracyją winogronową na wybrzeżach jezior Szwajcaryi lub Renu. Hydroterapia systematycznie przeprowadzona działa również bardzo skutecznie. A głównie obudzenie jakiegoś zamiłowania do sztuk, umiejętności, przemysłu, obudzenie szlachetnych uczuć miłości bliźniego,, poświęcenia, obok pokonania egoizmu, najlepiej i najskuteczniej wyleczy spleennika.    Dr. J. W.

Splot, zwój (gangi/,o), stanowi nabrzmiałość szaro-czerwonawą, większej lub mniejszej objętości, leżącą na przebiegu newrów, powstałą skutkiem splatania się rozmaitej liczby nitek nerwowych. Wejrzeniem swojem przypominają one zwoje naczyń limfatycznych. Zwoje te są ośrodkami do których wnikają, lub z których wychodzą nitki nerwowe, niektórzy też anatomowie poiownywali je z małemi mózgami. Stosownie do czynności zwojów najwłaściwiej je dzielić na: zwoje należące do nerwów życia zwierzęcego, i to są zwoje między-kręgowe i czaszkowe; są one stałe, regularne, symetryczne; i zwoje służące do odżywiania czyli trzewiowe, a które, uważane jako całość, stanowią tak zwany układ sympatyczny wielki. Zwoje między-kręgowe w liczbie 31 par, leżą w dziurkach między-kręgowych, powstają z dwóch korzeni mniejszego przedniego czyli ruchowego i większego tylnego czyli czuciowego, wypuszczają zaś ze siebie trzy gałązki, przednią do odpowiedniego zwoju nerwu sympatycznego, średnią do skóry i do mięśni części przedniej tułowia i tylną do skóry i mięśni części tylnej tułowia. Zwoje czaszkowe leżą w sąsiedztwie, lub na przebiegu nerwów czaszkowych, są o dwóch lub trzech korzeniach. Zwoje układu sympatycznego, jedne leża symetrycznie po bokach kręgosłupa, a łącząc się za pośrednictwem sznurków nerwowych tworzą jakby dwa łańcuchy. Z nich wychodzące nitki, łączą jedne zwoje zdmgicmi, lub udają się wprost do trzewiów, lub do zwojów trzewiowych. Inne zwoje trzewiowe leżą w średniej części tułowia, tworząc sploty bardzo zawiłe z nerwów mózgo-rdzeniowych i sympatycznych, z tych wychodzą gałęzie oplatające tętnice trzewiowe, tworząc do koła takowych sploty drugorzędne i wraz z temi naczyniami giną w głębi organów. Sploty nerwowe składają się z istoty właściwej, z osłonki i naczyń. Istota zaś właściwa powstaje skutkiem ścisłego powikłania się nitek nerwowych i komórek. Nitki nerwowe udające się do zwojów, w głębi tychże rozdzielają się na liczne niteczki coraz cieńsze, tworząc siatkę o ścisłych bardzo oczkach, w tych oczkach znajdują się ciałka czyli komórki okrągłe, owalne, wieloboczne zwykle opatrzone wypustkami. Osłonka składa się z tkanki komórkowatej, zfew^ra się z osłonką nerwów zwojowych. Sploty posiadają bardzo liczne na-