scandjvutmp17601

334

nie umieli. Podł ug nich zwycięztwo było dowodem sprawiedliwości, czyli nawet uważano je za jedyny sąd Boga, który był zawsze za zwycięzcami; wreszcie przemoc stała się jedynóm prawem. Sa-gas, historyje Północy, pełne są powieści o bitwach; zwyczajnie najwaleczniejszy, będąc mniej od innych chytrym i mniej podstępnym, mniej słabego będąc charakteru, i więcej mając odwagi, największego za swoję prawość doznawał poszanowania.

Przyznać należy, że same tylko narody z rasy Kaukazkićj czyli białej, okazywały ową pogardę śmierci wyżej niż wszystkie inne ludy na ziemi. — Wiadomo każdemu jak dumnie gardzili niegdyś życiem Skan dynawowie, Duńczycy, Swewowie Saksonowie i t. d.

Prodiga gens aniraae ct properare facillima mortem Impatiens aeri, spernit novisse senectam,

Et fali modus ia dextra est

Silius Italicus, Łib. I.

Częstokroć naw et sami się dobrowolnie zabijali, aby uniknąć sromoty spokojnego skonania w łóżku; w istocie samobójstwo w szczególnćm było poszanowaniu u ludów rasy Gockiej (1). Dla tego igrzyska szermierzy powstały między narodami celto-kaukaz-kiego pochodzenia, jakiemi byli Etruskowie w Kampanii. Dla tego monarchowie celtyccy i germańscy, a potem cesarze rzymscy, miewali przyboczną straż składającą się z Helwetów, którzy częstokroć ślubowali umrzeć za swego pana, lub nie przeżyć go.

W krajach mających umiarkowaną, łagodną temperaturę, gdzie ani mrozy ani upały nie bywają zbyt dokuczliwemi, jako to w południowej Europie, i od 35 do 45 stopnia północnej szerokości, w tych mówię krajach ród ludzki staje się piękniejszy i przemyślniejszy niż gdziekolwiek-indzićj. Z równowagi między udoskonalonemi przez umiarkowane zimno przymiotami ciała, a umysłowemi łagodnem ciepłem ożywionemi zdolnościami, pochodzi w ludziach cala dzielność do jakiej tylko mogą być zdolni. Zbyt wielkie zimno i dokuczliwy upał czynią ciała nieksztaltnemi i umysł poniżają; pośrednia zaś temperatura doskonali i podwyższa jedne I drugie przymioty. Widzimy że zacząwszy od Hiszpanii, Włoch, Gjecyi i innych okolic po-

(I) J»ko to u lleruluw, wtdlug Prokopijaiz*, Hiltoria Gothorum.