scandjvutmpf701

238

dzaju; jest ona składem i pierwszym początkiem zarodu. Mężczyzna bez kobićty nie jest zupełną istotą. Każda kobieta, każda samica stworzona jest jedynje dla rozmnażania; jej orgauy płciowe są pierwiastkiem i podstawą całej jej budowy, mulier propter ulerum condita est; wszystko wypływa z tego ogniska jej organizacyi i wszystko się do niego odnosi. Zasada jćj życia, mająca swe siedlisko w organach matecznych , wywiera wpływ na cały układ jej życia.

W istocie płeć męzka więcćj jest zewnętrzna czyli podrzędna w płodzeniu, jak to widzimy w kwiatach , gdzie pręciki rozstawione są około słupka ; samiec przeto nie jest najważniejszym ani najniezbędniejszym dla odrodzenia, gdyż u roślin odd/.ieluopłciowych, pn.e żeńskie rozmnażać się mogą z odrośli, bez zbiegu płci, a co nie zawsze udaje się na pniach samczych. Samica jest, iż. tak powiem, duszą odrodzenia u wszelkich istot żyjących , czy to u mszyc czy u innych zwierząt rozmnażających się same przez się (1).

Matka, płodne i święte źródło życia, najszanowniejszem jest stworzeniem na święcie, od nićj to pochodzą pokolenia na ziemi; jest to Ewa czyli istota ożywiająca, która nas w swym żywocie ogrzewa, która nas swemi piersiami karmi, w swe objęcia przyjmuje i z niewyczerpaną troskliwością nasze dzieciństwo, na swem łonie pielęgnuje. Kobieto! matko! chlubo stworzenia ! jakże nieskończona należy ci cześć na całym świecie!

(1) U roślin, i pomiędzy zwierzętami w klassie zwierzokrzewów, pospolicie razem dwie płcie są połączone, albo nawet niekiedy ściśle z sobą zjednoczone i pomięszane jak np. w roślinach i zwierzętach bezpłciowych, to jest nie mających wyraźnych organów płciowych.

Gdy dwie płci są wyraźne, jak np. w gatunkach juwnopłciowych, liczba samców czyli organów płci męzkiej , jest prawie zawsze większa u roślin , przeciwnie u zwierząt mniej bywa samic.

Stąd pochodzi źe roślinom i wszystkim mało-ruchomym stworzeniom braknie zawsze kilku zmysłów, jakoto, większej części zwierzokrzewom, dwuskorupnym mięczakom i t. p. które są dwupłciowe czyli mające obie płci w tym samym jednocie ; nie mogąc bowiem szukać i znaleść się, zaginęłyby gdyby były oddzielone. Przeciwuie więcej się daje widzieć oddzielonej płci między zwierzętami. Stąd wynika, źe tein żywsza i potrzebniejsza jest miłość, im bardziej płci są rozdzielone lub od siebie różne. Płeć liczniejsza zawsze powinna uprzedzać, dla zbliżenia się, płeć mniej liczną; powszechnie jednak samiec, będąc zwykle śmielszy i silniejszy, więcej powinien okazywać miłości, czyli być stroną zaczepiającą. Samica im jest skromniejszą, tym powabniejszą czyni rolę swoje.