scandjvutmp18901

353

Geneza, rozd. VI, w. 4, wystawia pierwszych ludzi jako olbrzymów i żywszych aniżeli ród dzisiejszy. Dawni ojcowie kościoła (1) uważali olbrzymów za płód związku aniołów z ludźmi (2); wszystkie te wyobrażenia opisał Goropius Becanus, Hieron, Magius, Temporarius, dom Calmet i t. d.

Mówią że było wiele ludów obrzymich, Refaimici, okrutni Cha-nanejczycy, Emimici, dawni Mohabici; olbrzymi Enac czyli Enacim, byli tak wielcy, iż inni ludzie wyglądali przy nich jak szarańcza (3). Og, król Basanu, miał łóżko dziewięć łokci długie, czyli przeszło piętnaście stóp (4). Goliat był wysóki na sześć łokci i jeduę piędź (5), to jest około dziesięć i pół stóp.

Ale pomijając innych bajecznych historyków i ich historyje o Tytanach czyli synach Ziemi opiewanych przez Hezyjoda i innych starożytnych poetów; pomijając szkielet Anteusza, przez Sertoryjusza widziany pod Tangierem, a którego wysokość, według Plutarcha, wynosić miała sześćdziesiąt łokci; albo szkielet Oryjona, czterdzieści sześć łokci w ysoki, znaleziony w Kandyi, za świadectwem Pli-nijusza; albo Oresta mierzący tylko siedm łokci, czyli dwanaście stóp i trzy cale; szkielet mniemanego Teutobocha, opisany 1613 roku przez chirurga Habicot, dwadzieścia pięć stóp mierzyć mający; albo tćż olbrzyma Terragut, dwanaście łokci wysokiego, silniejszego od czterdziestu Hiszpanów, którego, według świadectwa fran-cuzkich kronikarzy, zabił sławny Roland, siostrzeniec Karola Wielkiego — wszystkie te bajki pomieścimy w jednym szeregu z bajkami Gargantui i Pantagruela. Karol Wielki sam, jak świadczy jego sekretarz Eginhard, był pospolitego wzrostu.

Przejdźmy do wiarogodniejszych okoliczności, gdyż sam przekład siedmdziesięciu rozumie przez wyrazy nofel i giboor (w liczbie mnogiej nefelim-giborim) ludzi gwałtownych, okrutnych i zbro-

(1)    Laktancyjasz, ka. II, roni. XIV; Atenagoras, Apologety Klemens Aleksandryjski, Stromat. ks. 111 i V, i Poedng., k«. II; Tertulian, De idololat. rozd. IX; S. Cypryjan, De ditcip/. et habitu virgS. Ambroży, De Noe et arca, rozd. IV.

(2)    Czytaj także Philona, De gigant.i Józefa, Antiq. jud. ks. I. rozd. IV; Orygeneaa, Ap. Gennad.y Euzabijusza, Praep. evang.\ S. Chryzostoma, Cuten.; S. Cyrylla Aleks. ks. IX, i t. d.

(S) Numer. XIII 33.

(4)    Deutoron. 111, 2.

(5)    Regutn. I. c. XVII, y. 4.