scandjvutmp14801

288

dzieciństwa nago, i ciągle wystawiony na skwar słońca, na otwai-te powietrze, prawie nigdy nie zasłoniony strzechą, w ciągu wieków nabył tak ciemnego koloru. A Owidyjusz mówi o upadku Faetona.

lnde etiam AEthiopes nigrsm traxissc colorem

Crcditar.

Przenieśmy się na spiekłą ziemię Gwinei i Etyopii, i zobaczmy jak tam słońce, ciągle prosto z góry miotające na ziemię jaskrawe światło, czerni, wysusza, iż tak powiem, w węgiel zamienia ludzi, zwierzęta i rośliny wystawione na jego palące promienie. Kędzierzą się, kręcą wyschłe włosy nagłowie Murzyna; jego skóra sączy czarny olej, który smoli bieliznę; pies utrącą sierć, a gola. śniada-wa lub fijolelowa jego skóra, podobną się staje do skóry na pysku niektórych gatunków tamtejszych małp. Kot, wól, królik czernieją; owca zamiast białćj, miękkiej, delikatnej wełny, okrywa się grubą, płową siercią. Kura dostaje czarniawego pierza, a w Mozambiku są kury murzynki, mające czarne mięso. Posępna barw a pokrywa wszelkie stworzenia: liść ziół, zamiast owej delikatnej wesołej zieloności naszych klimatów, staje się siny lub czarniawy; małe są, drzewne, skarłowaeiałe od suszy rośliny, a ich drzewo nabywa tęgości, ciemnych kolorów, jak heban, aspalathus, siile-roxylon, elerodendron, wszystko murzyńskie drzew gatunki; nie ma tam miękkich ziół, ale tęgie, suche łodygi; owoce kryją się częstokroć, jak kokos, w drzewnych, czarniawych skorupach. Niema wszystkie kwiaty mają ciemne, mocne barwy, albo fijałkowo oł wiste, lub wreszcie ciemno-czerwone, jak krew wysuszona. Nawet liście drzew^r i innych roślin, czarno są nakrapiane, a co zwykle bywa znakiem kryjącego się w ijich jadowitego lub odurzającego pierwiastku: tak to te ich pierwiastki są stężone, wyrobione i doprowadzone do ostatniego stopnia dojrzałości, działaniem skwarnego gorąca i uatężonego światła w afrykańskim klimacie! Dla tego tćż wiele gatunków tamtejszych roślin dostarcza farb mocnych kolorów.

Niemniej owca i pies stają się brunatnemi, czarnemi tv Afryce. Stąd także pochodzi owo usposobienie do żółciowego rozlania, jako to, w żółtaczce, żółciowćj gorączce, a nadewszystko w żółtćj