scandjvutmp1d01

H1ST0IIYJA NATURALNI KODl LUDZKIEGO.

KSIĘGA PIERWSZA.

ODDZIAŁ PIERWSZY.

O RODZIE LUDZKIM W OGÓLNOŚCI I O JEGO STOSUNKACH Z 1NNEMI STWORZENIAMI.

INie ma na kuli ziemskićj przedmiotu, który jakkolwiek wielki i ważny, tyleby nas obchodził i takićj jak ród nasz godzien był nauki. Będąc postawieni na czele królestwa zwierząt, udarowani najwyższą władzą nad wszystkiem co żyje, powinniśmy wejść w siebie samych, poznać źródło i wszelkie sprężyny swego życia i zgłębić tajniki swćj natury. Wszakże sam tylko człowiek, między wszystkiemi na kuli ziemskiej stworzeniami zdolny jest rozważać swę duszę, pojmować swe obowiązki i poznać swe prawa; nie pojmuje bowiem siebie wszystko, co obok niego żyje. Dla tego wszelkie zwierzę, od człowieka, jak od swego pana, zależy; on zaś pan i król na ziemi, Boga jedynie nad sobą uznaje. Dla tego to dla zwierzęcia, ciało czyli dobro fizyczne jedynym jest przedmiotem, gdyż żadne z nich, prócz człowieka, nie sięga myślą do swego początku.

Porównywając swoję budowę i swoje li materyjalne przymioty, z przymiotami innych zwierząt, przekonamy się że mała różnica nie wyłącza nas z ich klassy; lecz gdy do całćj mocy swych moralnych, umysłowych zdolności, przyrównamy słaby tylko promyk,