scandjvutmp4e01

48

czynności we wnętrznościach podbrzusznycb, tudziez w układzie zył wątrobowych, skąd pochodzą choroby chroniczne, febry trze-ciaczki, szkorbut, wrzody, hypokondryja i t. d.

Zresztą w młodym wieku objawia się pewny popęd do rozszerzania i wylania się na zewnątrz, kiedy przeciwnie na starość, okazuje się dążenie do skupienia, ściśnienia się i zamknięcia wewnątrz. Równie ciało jak dusza młodzieńca usiłuje rozwinąć i rozszerzyć się na zewnątrz we wszystkich kierunkach: u człowieka w wieku ciało się ściska, umysł się cofa; wszystko dąży wewnątrz. Pierwszy cały się rozwija, a drugi się zamyka. Wieki pośrednie okazują mnićj więcćj udziału w tych dwóch przeciwnych sobie popędach, a w przyzwoitym stanąwszy środku, spostrzegają przedmioty wnaj-doskonalszćm świetle: albowiem w pierwszym wieku upatrujemy więcćj niz jest rzeczywiście, w drugim zaś za mało widzimy; ta jest bez wątpienia przyczyna błędnego sądzenia rzeczy i przesądów.

Jeżeli porównywamy różny wiek ludzki z klimatami, tudziez ii-zycznemi i moralnemi charakterami mieszkańców,, zobaczymy ze klimat północny wiele ma podobieństwa z temperamentem i obyczajami młodości; ze jest żarłoczny, kipiący, niecierpliwy, bitny, pię-knćj kompleksyi, charakteru niestałego, wesołego, wspaniałomyślnego; przywiązany do roskoszy zmysłowych, przedsiębierczy, szczery, łatwy, przyjacielski; ciekawy nowin i skłonny do niepodległości. Mieszkaniec międzyzwrotnikowy, jest jak starzec jaki, chudy, obumarły, powolny, lękliwy; stały, powściągliwy, słaby; jego kompleksyja bywa sucha, włóknista; charakter uporczywy, ponury, skąpy, ostrożny; umysł posępny, podejrzliwy, zamyślony, w wykonywaniu spraw trudny, zwodniczy, lubiący panować lub skłonny do usługi, bo dwie te skłonności wiele mają z sobą styczności. Mieszkańcy okolic pośrednich podzielają mnićj więcćj pierwszą lub drugą ostateczność; a nadto są czynni, przemyślni, zręczni, umiarkowani, pracowici we wszystkićra co czynią, robiący wybór i dochodzący przyczyny, lubiący sławę i uprzejmość, doskonalą swój umysł, rozwijają genijusz i ćwiczą swe talenty; tak więc podobni są do dorosłego człowieka.

Mieszkańcy krajów północnych wystawiają ród ludzki w jego młodości, ludy z pasów umiarkowanych obrazem są jego wieku mę-