014

a

A-A

r~-

mzi

Rys. 2.3. Schemat ustroju magne toel ekt tyczne go

Moment napędowy wytworzony przez parę sił na ramieniu równym szerokości cewki wynosi

M_k= B'I-l-z-d    (2.13)

gdzie: / - długość cewki,

z - liczba zwojów cewki, d- szerokość cewki.

Dla danego ustroju B- /• z- d = c = const, więc zależność (2.13) przyjmie postać

M_n=_C‘I    (2.14)

Moment zwrotny pochodzący od spiralnych sprężyn wynosi

M_z-A₀-a    (2.15)

Stosownie do zależności (2.1) z równań (2.14) i (2.15) otrzymujemy związek

a = — -I^SI    (2.16)

A>

z którego wynika, że kąt wychylenia organu ruchomego miernika magnetoelektrycznego jest proporcjonalny do prądu ustroju pomiarowego, natomiast podziałka miernika (czułość S = const) jest równomierna.

Przyrządy magnetoelektrycznc stosowane są bez układów pomiarowych jako mierniki prądu stałego, amperomierze o zakresie pomiarowym nie większym niż 500 [mAJ. Przyrządy te przy współpracy z układami pomiarowymi, tzw. bocznikami lub posobnikami re-zystancyjnymi wykorzystuje się jako amperomierze o dużym zakresie pomiarowym, woltomierze prądu stałego i omomierze. Przyrządy mągnetoelektryczne znajdują też zastosowanie jako amperomierze i woltomierze w obwodach prądu zmiennego, w tym przypadku układami pomiarowymi są przetworniki prostownikowe i termoelektryczne, a mierniki skaluje się wtedy w wartościach skutecznych wielkości mierzonej. Odmianą ustrojów magneto e 1 ektryc znych są tzw. logometry. Ustrój logometru ma dwie skrzyżowane cewki połączone ze sobą w sposób sztywny i wspólnie ułożyskowane. Boki cewek są umieszczone ^w szczelinach magnesu trwałego. Szczeliny mają nierównomierną szerokość, dzięki temu indukcja magnetyczna jest funkcją kąta wychylenia organu ruchomego B    W ustroju

uie ma sprężyn wytwarzających moment zwrotny, co powoduje wolne ustawienie się orga-^m ruchomego w mierniku odłączonym od obwodu kontrolowanego (rys. 2.4).

Momenty napędowe wytwarzane przez dwie cewki mają przeciwne zwroty i wynoszą:

s: 3 II
Mni =c2	■ B2 ' 12 1

Cj = Z\‘d\‘l_x — const c_z= z₂‘d₂ -l₂= const

(2.17)

29