014 bmp

a

A-A

Rys. 2.3. Schemat ustroju magne toel ekt tyczne go

Moment napędowy wytworzony przez parę sił na ramieniu równym szerokości cewki wynosi

M_n = B-I-l-z-d    (2.13)

gdzie: / - długość cewki,

z - liczba zwojów cewki, d - szerokość cewki.

Dla danego ustroju B-1-z- d~ c~ const, więc zależność (2.13) przyjmie postać

M_n = c-I    (2.14)

Moment zwrotny pochodzący od spiralnych sprężyn wynosi

a    (2.15)

Stosownie do zależności (2.1) z równań (2.14) i (2.15) otrzymujemy związek

a = —•/    */    (2.16)

K

z którego wynika, że kąt wychylenia organu ruchomego miernika magnetoelektrycznego jest proporcjonalny do prądu ustroju pomiarowego, natomiast podziałka miernika (czułość S = const) jest równomierna.

Przyrządy magnetoelektrycznc stosowane są bez układów pomiarowych jako mierniki prądu stałego, amperomierze o zakresie pomiarowym nie większym niż 500 [mAJ. Przyrządy te przy współpracy z układami pomiarowymi, tzw. bocznikami lub posobnikami re-zystancyjnymi wykorzystuje się jako amperomierze o dużym zakresie pomiarowym, woltomierze prądu stałego i omomierze. Przyrządy mągnetoelektryczne znajdują też zastosowanie jako amperomierze i woltomierze w obwodach prądu zmiennego, w tym przypadku układami pomiarowymi są przetworniki prostownikowe i termoelektryczne, a mierniki skaluje się wtedy w wartościach skutecznych wielkości mierzonej. Odmianą ustrojów ma-gnetoelektrycznych są tzw. logometry. Ustrój logometru ma dwie skrzyżowane cewki połączone ze sobą w sposób sztywny i wspólnie ułożyskowane. Boki cewek są umieszczone w szczelinach magnesu trwałego. Szczeliny mają nierównomierną szerokość, dzięki temu indukcja magnetyczna jest funkcją kąta wychylenia organu ruchomego B =J{ol). W ustroju nie ma sprężyn wytwarzających moment zwrotny, co powoduje wolne ustawienie się organu ruchomego w mierniku odłączonym od obwodu kontrolowanego (rys. 2.4).

Momenty napędowe wytwarzane przez dwie cewki mają przeciwne zwroty i wynoszą:

AT =c,    •/;;    ^ci - Z\ ‘^\ ‘h - const

(2.17)

hd" ^2 * ^2 *    ^2 — ^2 * ^2 " ^2 COnSt

29