017

Rozdział 2. ♦ Charakterystyka bezprzewodowych mediów transmisyjnych

Praktyczny zasięg fali przyziemnej wynosi:

♦ do kilku tysięcy kilometrów dla zakresów VLF i LF,

♦ do kilkuset kilometrów dla zakresu MF,

♦ do kilkudziesięciu kilometrów dla zakresu HF.

Wpływ troposfery na propagację fal radiowych

Troposfera to dolna warstwa atmosfery, znajdująca się bezpośrednio nad powierzchnią Ziemi i rozciągająca się do wysokości 10 km w okolicach podbiegunowych, 12 km w szerokościach pośrednich i 18 km w strefie równikowej. Propagacja fal radiowych w troposferze jest znacznie uzależniona od warunków atmosferycznych. Na rozchodzenie się fal mają wpływ następujące zjawiska:

1. Refrakcja fal radiowych (rysunek 2.4), polegająca na zmianie kierunku propagacji fal wskutek zmian przenikalności elektrycznej wraz z wysokością:

♦ refrakcja ujemna, powodująca odchylenie fal od Ziemi,

♦ refrakcja zerowa (brak refrakcji),

♦ refrakcja dodatnia, powodująca odchylenie fal w stronę Ziemi,

♦ refrakcja krytyczna, powodująca bieg fal równolegle do powierzchni Ziemi,

♦ superrefrakcja, powodująca powrót fal na Ziemię.

2. Rozpraszanie fal radiowych, spowodowane chaotycznymi ruchami mas powietrza w troposferze, umożliwiające dalekosiężną komunikację na falach ultrakrótkich,

3. Tłumienie fal krótszych od 10 cm, powodowane opadami atmosferycznymi i absorpcją molekularną w troposferze,

4. Tłumienie fal z zakresu bliskiego falom optycznym, powodowane także rozpraszaniem na cząsteczkach i tłumieniem w cząsteczkach twardych.

Rys. 2.4.

Klasyfikacja rodzajów refrakcji

troposjerycznej . ** ^ ^

Wpływ jonosfery na propagację fal radiowych

Jonosfera jest to zjonizowana część atmosfery, znajdująca się na wysokości powyżej 60 km. Składa się ona z czterech obszarów o różnych właściwościach fizycznych: D (40 - 60 km), E (90 - 170 km), F, (200 - 300 km) i Fv(3ip0 500 km). Obszary D i F| występują tylko w ciągu dnia, przy czym F, tylko w^órce letniej. Na rozchodzenie się fal radiowych w jonosferze mają wpływ następujesz]!: