0019

94 STRUKTURA GRUPY SPOŁECZNEJ

Najczęściej jednak więź społeczna w grupach ma charakter mieszany i bardziej złożony, czego przykładem mogą być społeczności lokalne czy też wielkie społeczności narodowe, policyczne, wielkie zakłady pracy.

Badania więzi społecznej należą do często prowadzonych i zlecanych socjologom rodzajów badań empirycznych.

Organizacja wewnętrzna grupy

Grupy społeczne, aby istnieć nic tylko potencjalnie, ale i realnie jako odrębne od swych członków podmioty życia społecznego, muszą wytworzyć wewnętrzną organizację. Obejmuje ona przede wszystkim ustalenie i wyznaczenie pozycji społecznych i podział ról społecznych między członków grupy. Stąd Robert K. Merton powiada, że społeczny status oraz społeczna rola stanowią kamienie węgielne organizacji i struktury grupy. Socjolog amerykański Ralph Linton swoje dwa dzieła poświęcił teoretycznym i praktycznym zagadnieniom struktury organizacyjnej grupy³².

Pozycja społeczna jest rozumiana jako wiązka uprawnień i obowiązków pojmowanych nie w sensie jurydycznym, ale socjologicznym, izn. jako splot uprawnień i obowiązków społecznie przez otoczenie uznawanych za przysługujące danej jednostce lub kategorii jednostek czy też jako obowiązki oczekiwane, żądane lub kierowane przez otoczenie w stosunku do danej osoby czy danych osób. Stanowisko Lintona różni się od poglądów socjologów, którzy uznają pozycję społeczną jako określone miejsce w strukturze rangowej, w strukturze prestiżu, czyli tzw. mniejszego czy większego uznania. Jest to tzw. prestiżowe rozumienie pozycji społecznej. Według Lintona jednostka zajmuje tyle pozycji, ile pełni ról w różnych grupach społecznych. Pozycja społeczna jest to więc miejsce, jakie (w zakresie uprawnień i obowiązków) dana jednostka zajmuje w określonym czasie i w określonym systemie społecznym.-Pojęcie roli wiąże Linton z pojęciem pozycji społecznej i rozumie ją jako czynności wynikające z zajmowanej przez jednostkę pozycji społecznej.

W swych późniejszych pracach Linton zawęża pojęcie roli społecznej do wzorów czynności. Rola społeczna oznacza całość nie czynności, ale wzorów czynności, które są związane z określonym statusem. Obejmuje więc nic tyle same czynności, ile wyobrażenia, oceny, wzory zachowań, które do danych

³² R. Linio n, The Siudy of Mart, New York 1936; tenże, The Culiura! Background of Personalny, New York 194S.