031

Pr. jbiur |>«1 rrd. pi>Z.dr.hib.J. K. PK>uvwUngi> *(V<taavy aikttfciti.gi*. Vimm 2l)0S, ISBN 8S-2O4-M22-0Cby TCf

Tam, gdzie jest to celowe, określa się dopuszczalne dawki dzienne, jakie człowiek może wchłaniać bez szkody dla zdrowia.

Najbardziej istotne dla oceny bezpieczeństwa są informacje na temat skutków toksycznego działania związków chemicznych pochodzące od ludzi. Jednak jest rzeczą zrozumiałą, że ze względów etycznych badania toksyko-metryczne są przeprowadzane na zwierzętach, a w ostatnich latach również z wykorzystaniem testów in \itro.

Badania toksykometryczne wymagają wyspecjalizowanych laboratoriów, personelu o odpowiednich kwalifikacjach, zaplecza w postaci dobrze prowadzonych zwierzętarni doświadczalnych, wreszcie aparatury badawczej, co wymaga poważnych nakładów finansowych.

W końcu lat siedemdziesiątych XX wieku podjęto starania zmierzające do ujednolicenia metod i zakresu badań toksykomctrycznych. Obecnie opisy tych badań są oparte głównie na ..Wytycznych do badań substancji chemicznych” opracowanych przez OECD tOrgamzation for Economic Coopcration and Devclopmenl Organizacja Współpracy Ekonomicznej i Rozwoju!.

2.2^ Kierunki badań

Badania umożliwiające ocenę toksycznego działania zw iązków są wykonywane w kilku etapach. Każdy następny etap podejmuje się wtedy, gdy uzasadniają

go wyniki uzyskane w etapie wcześniejszym Te kolejne etapy postępowania

(i zarazem selekcji! są następujące:

I! ocena właściwości fizykochemicznych związku i wnioskowanie o jego toksyczności na podstawie porównania z danymi o związkach pokrewnych; ważną rolę odgrywa tu zależność struktura chemiczna aktywność biologiczna;

2> ocena toksyczności ostrej połączona z: oceną działania drażniącego, oceną działania uczulającego,

badaniami dodatkowymi; w razie potrzeby badania rozszerza się o podawanie substancji różnymi drogami (w tym ocena toksyczności dcrmalncj! oraz o wstępne dane na temat metabolizmu i toksyko-kinetyki;

3ł ocena toksyczności w badaniach krótkoterminowych przy powtarzanym dawkowaniu w czasie 14. 21 lub 28 dni (toksyczność podostra) wraz z oceną działania kumulatywnego;

4» ocena toksyczności podpr/ewlekłej przy powtarzanym dawkowaniu przez 90 dni;

5! ocena toksyczności przewlekłej w teście 2-lctnim (czasami rocznymi;

6! ocena efektów odległych

2.2. KIERUNKI BADAŃ 31