060

Pr. jbiur |>«1 rrd. pi>Z.dr.hib.J. K. ?K>lK>W(kKgi> *IY<taavy    Vimm 2006, IS6N 8S-2O4-M22-0Cby TCf

Do badan tych stosuje się najczęściej, komórki niewyspecjalizowane tnp fibroblasty mysie 3T3). komórki nabłonkowe z nerki psa (MDCK). kosmów-kowo-omoezniowe błony z zarodka kurzego (HET-CAM test), komórki nabłonkowe z izolowanej rogówki królika, izolowane rogówki i soczewki oka wołu. w viiro model rogówki (HCE-T modeli, substancje białkowe izolowane z nasion fasoli <EYTEX system).

Ocena potencjalnego działania drażniącego z wykorzystaniem modelu skóry składa się na jczęściej z określenia cytotoksyczności podstawowej i test redukcji MIT) oraz z badania uwalniania mediatorów reakcji zapalnej z komórek (interlcukiny-l-alfa, prostaglandyny E»). Do oceny działania drażniącego na skórę metodą in vitro najczęściej wykorzystuje się komórki ludzkiej skóry (fibroblasty, kcratynoeyty, komórki I.angeitiansa). modele ludzkiej skóry' (Skin'. KpiDcrm. KPISKIN). izolowane fragmenty ludzkiej i zwierzęcej skóry.

Do określenia potencjalnego działania uczulającego nic opracowano jeszcze sprawdzonych metod in vitro. choć próby takie są czynione Najbardziej obiecująca wydaje się być metoda polegająca na wiązaniu substancji przez komórki Langcrhansa. co może wskazywać na działanie uczulające.

Przy ocenie działania fototoksycznego należy mieć na uwadze, żc działanie takie może mieć charakter drażniący lub uczulający. Działanie fototoksyczne związane jest z indukowaniem przez substancję po zaabsorbowaniu odpowiedniej porcji energii świetlnej reakcji wolnorodnikowcj. Działanie fotouczulającc z kolei jest wynikiem działania fotoalergcnów. które pod wpływem światła przechodzą w postać aktywną, łączącą się z białkami w pełen antygen. Badania fototoksyc/ności wykonuje się zwykle na libroblas-tach mysich 3T3-LI, ludzkich keratynocytach, modelach skóry oraz izolowanych fragmentach skóry zwierzęcej i ludzkiej. W badaniach wykorzystuje się przede wszystkim test redukcji \fTT lub mWmyf rrerwrem obojętnej. Korelacja między odpow icdninu badaniami in vitro i in vivo jest w przypadku działania fototoksycznego bardzo wysoka

Za pomocą układów in vitro można także ocenić toksyczność ostrą Badania te obejmują trzy etapy:

1)    określenie cytotoksyczności podstawowej (testy oceniające zdolności proliferacyjne);

2)    określenie potencjalnego działania toksycznego metabolitu testowanej substancji (na hodowli jednoczesnej hepatocytów ludzkich i komórek stosowanych do oceny cytotoksyczności podstawowej);

3)    testy cytotoksyczności selektywnej (na komórkach i tkankach narządów działania docelowego).

Metody tn Miro próbuje się także stosować do oceny działania narządowego. Obecnie najbardziej zaawansowane są próby badania hcpatotoksyczności i neurotoksyczności.

60

2. TOKSYKOMCTRIA