0022

i 10 dział kał. 150 mm). Liczono, że jego potężna artyleria łatwo obezwładni obronę Półwyspu Helskiego. Po zakończeniu walk na Kępie Oksywskiej do portu w Gdańsku wszedł bliźniaczy okręt liniowy, „Schlesien”, ponadto przejściowo działały na Zatoce Gdańskiej szkolne okręty artyleryjskie „Drache” i „Fuchs”. Do ostrzeliwania stanowisk piechoty pod Chałupami, Kuźnicą i Jastarnią wykorzystali Niemcy zaimprowizowane kano-nierki, przebudowane ze statków pasażerskiej żeglugi przybrzeżnej.

Analiza sił floty niemieckiej użytej do wojny z Polską pozwala wnioskować, że wojnę tę marynarka niemiecka w szerokim stopniu wykorzystała dla praktycznego treningu podchorążych. Wskazywała na to dość duża liczba okrętów szkolnych, jakie brały udział w walkach. Dotyczyło to w szczególności okrętów wsparcia ogniowego, które w większości obsadzone były przez podchorążych marynarki.

Dowództwo floty niemieckiej w Zatoce Gdańskiej sprawował od 4 września kmdr Friedrich Rugę, dowódca sił trałowych (nie podlegał mu okręt liniowy „Schleswig-Holstein”). Kiedy 19 września zakończyły się walki toczone w obronie Gdyni i Kępy Oksywskiej, zniszczenie ostatniego polskiego ośrodka obrony nad morzem — Helu powierzono przede wszystkim marynarce wojennej. W związku z tym zreorganizowano dowodzenie przydzielonymi siłami, a dowódcą całości sił morskich (Befehlshaber der Seestreitkrafte in der Danziger Bucht) mianowany został kontradm. Hubert Sehmundt. Funkcję tę wykonywał on do końca walk na Wybrzeżu. Dowodzenie wojskami lądowymi należało do gen. Waltera Heitza; był on od połowy września dowódcą niemieckich sił lądowych w Gdańsku i na obszarze Pomorza (Militarbefehlshaber Danzig-Westpreussen). Dowództwo operacyjne oddziałów wojsk lądowych sprawował gen. Leonhard Kau-pisch.

Przebieg walk

W dniu 1 września 1939 roku Niemcy hitlerowskie zaatakowały Polskę z północy, zachodu i południa. O godz. 4.45 szkolny okręt liniowy „Schleswig-Holstein” rozpoczął z portu gdańskiego ostrzeliwanie Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. W tym samym czasie zespół niemieckiego lotnictwa bombowego wykonał atak na lotnisko Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku, niszcząc urządzenia, hangary i część wodnosamolotów.

O wybuchu wojny dowiedziano się na Helu z sygnału radiowego dowódcy obrony Westerplatte mjr Henryka Sucharskiego. Bezpośrednio po zbombardowaniu lotniska w Pucku dowódca Rejonu Umocnionego Hel kmdr Włodzimierz Steyer polecił dowódcom podległych oddziałów niez-

23