040

Pr. jbiur (><1 rrd. pnż.dr.hib.J. K. PiouowtkKgii *(Y stawy totafciiłiigi*. Vimm 200&. ISKN 8S-2O4-M22-0Cby TCf

immunologicznych W klasycznym ujęciu zjawisko przebiega w dwóch etapach. W pierwszym etapie organizm styka się z substancją obca <> właściwościach immunogennych, nie wykazując przy tym żadnej reakcji Substancja ta działa jednak jak antygen i powoduje powstanie przeciwciał. Jeśli po pewnym czasie (np po I 2 tygodniach i ponownie dojdzie do kontaktu z tą substancją (tym samym antygenem), następuje reakcja obronna antygen przeciwciało, która objawia się powstaniem zmian skórnych (pokrzywka, rumień). Wytyczne OKCD przew idują dwa rodzaje testów: test z adjuwantem (środkiem pomocniczym), w którym działanie uczulające jest wzmagane przez wstrzyknięcie kompletnego adjuwanta Freunda, oraz test Ruchlera (bez adjuwanta). W obu testach świnki morskie naraża się na badany związek, wstrzykując go podskórnie lub nanosząc na skórę. Wyniki badania opisuje się w 3-stopmowcj skali Magnussona i Klingmana

2.5.3.    Badania uzupełniające

Zależnie od warunków badania toksyczności ostrej, a także od wymogów ustawodawstwa danego kraju, otrzymana informacja może być uzupełniona wstępnym badaniem metabolizmu danego związku. Celem takiego badania jest określenie rozmieszczenia narządowego substancji, pozornej objętości dystrybucji oraz kinetyki zaniku z ustroju (wydalania). Jeśli nie jest potrzebna identyfikacja metabolitów substancji, najwygodniej jest przeprowadzić badanie radiochemiczne: dokonuje się syntezy badanego związku znaczonego radioaktywnym wskaźnikiem (^IJC lub ⁵H), po czym mierzy się radioaktywność poszczególnych tkanek i wydalin. Główną przeszkodą w powszechnym stosowaniu tej techniki jest konieczność uzyskania znaczonych związków (syntezy takie wykonują wyspecjalizowane laboratoria radiochemiczne) oraz trudny dostęp do licznika seyntylacji ciekłej, umożliwiającego zliczanie z dobra wydajnością miękkiego promieniowania węgla ^UC lub trytu H.

2.5.4.    Ocena toksyczności z zastosowaniem powtarzanych wysokich dawek

Przejściem od oceny toksyczności ostrej do badań 28-dniowych i przewlekłych jest ocena efektów wywołanych powtarzanym podawaniem wysokich dawek związku. Celem tego badania jest m.in. ustalenie reżimu ekspozycji w badaniach 28-dniowych, ustalenie - przynajmniej orientacyjne - efektów sub-letalnych. które warto badać w doświadczeniu podostrym, a także ocena efektów kumulatywnych, szczególnie ważnych w ocenie skutków ekspozycji przewlekłej.

W zależności od przyjętej metody dobiera się okres ekspozycji, wielkość dawek, liczbę zwierząt, reżim ekspozycji i zakres pomiarów biologicznych. Badania trwają (w różnych metodach) od 5 do 30 dni. Metoda Weila (1%9 r.) przewiduje 7 dni ekspozycji, w czasie której u 3-4 grup otrzymuj ą-

40

2. TOKSYKOMCTRIA