041

Pr. jbiur (><1 rrd. pnż.dr.hib.J. K. Pkiuawrtngii *IY<taavy tutatnliigi*. Vimm 200S. ISBN 8S-2O4-M22-0Cby TCf

cych dawki sublctalnc bada się śmiertelność, przyrost masy ciała, spożycie karmy a po sekcji masę wątroby i nerek Jako najwyższa dawkę w tych badaniach stosuje się LD,« lub odpowiedni ułamek LD«, (np 1/5 LDm). Bardziej uproszczoną, często stosowaną i dającą dobre wyniki jest metoda l.ima Stosuje się w niej tylko 2 grupy zwierząt tpo 5 Sztuk w każdej) Przez pierwsze 4 dni zwierzętom podaje się dawkę wynoszącą 9% LD<„. a następnie co 4 dni zwiększa się ją 1.5 raza Obserwowanym skutkiem tego doświadczenia jest śmierć zwierząt Tą metodą można wyznaczyć współczynnik kumulacji Ky.

gdzie: IL) suma dawek {dawka skumulowana), po których zwierze padło. I-D* medialna dawka letalna dla toksyczności ostrej.

Ujemną stroną tak zdefiniowanego współczynnika kumulacji jest to. że substancje w miarę rosnących właściwości kumulacyjnych mają malejące współczynniki kumulacji. Wprowadzono zatem pojęcie stopnia kumulacji stanowiącego wartość odwrotną wyrażoną w procentach <tab. 2 31

Tabela 2.3. Klasyfikacja właściwości kumulacyjnych wg Miedwiedw i wsp.

Klasyfikacja	Współczynnik kumulacji. K,	Siujsicń kumulacji. •/.
Nadkumularia (hipcrkumulacjil	<1	>100
Silna kumulacja	1-3	100 34
Średnu kumulacja	3-5	33-20
Słaha kumulacja	>5	*c20

Wyniki tego rodzaju dośw iadczeń wskazują, ze efekt lctalny. występujący w przypadkti jednej dawki LD. można osiągnąć niższą dawką wielokrotnie powtarzaną. Występuje tu efekt kumulatywny, który może być wynikiem co najmniej jednego z dwóch możliwych procesów: kumulacji substancji w ustroju („kumulacji materialnej" trucizny) lub kumulacji efektów toksycznych (..kumulacji funkcjonalnej"), które - następując po każdym podaniu w postaci nieujawnionej - ulegają sumowaniu.

Badanie toksyczności dawki powtarzanej (28 dni. droga pokarmowa) znane było przez lata jako badanie toksyczności podostrej Stosuje się je dla substancji o spodziewanej niewielkiej toksyczności, produkowanych w malej ilości i mających ograniczone zastosowanie. W niektórych przypadkach czas trwania eksperymentu można skrócić do 14 dni Wyniki badań uzyskane w tym doświadczeniu są pomocne przy ustalaniu planu badań podprzcwlcklych. Zrewidowana metoda kładzie większy nacisk na zmiany neurologiczne jako

2.5. BADANIt TOKSYCZNOŚCI NA ZWICRZETACII DOŚWIADCZALNYCH 41