058 bmp

Obrót wirników obu selsynów SN] i SN₂ w kierunku zgodnym powoduje przemieszczenie wirnika SR o kąt będący różnicą kątów obrotu selsynów nadawczych

⁰* ^{= 0}S*, - ⁰SV₂ '

Teoria łącza transformatorowego niczym zasadniczym nie różni się od poznanych teorii łącza wskaźnikowego i różnicowego. Student obowiązany jest samodzielnie zapoznać się dokładniej z zasadą działania i zastosowaniem w praktyce tych łączy.

7.3.3. Rezolwery

Rezolwer jako przetwornik fazowy

W przetworniku fazowym uzwojenia stojana są zasilane sinusoidalnie zmiennymi napięciami U_si, U_s2 przesuniętymi w fazie o kąt te/2 (rys. 7.10):

U„, =U_smsinm

(7.15)

. (jt    ^

U_s2=U_snsm^-+m

Rys. 7.10. Schemat ideowy rezolwera

Płynące w uzwojeniach stojana prądy wywołane napięciami (7.15) wytwarzają zmienne pole magnetyczne przenikające wirnik, które indukuje napięcie U_w w uzwojeniu wyjściowym rezolwera. Składowymi wypadkowego strumienia <J>^ stojana są strumienie 0,1 i <t>_j2 związane z prądami i_s2 i ia. Przebiegi napięć U_w], U_w2 wyindukowanych w uzwojeniu wirnika pod wpływem tych składowych przy zmianie wartości kąta a obrotu wirnika opisują zależności:

(7.16)

U _wl = U_m ■ k ■ cos a • sin cot U_w2 ⁼    • k • sina • coscor

gdzie i-współczynnik uwzględniający liczbę zwojów w cewkach stojana i wirnika.

Z zależności (7.16) wynika, że dla dowolnej wartości kąta ot napięcie wyindukowane w uzwojeniu wirnika przez wypadkowy strumień magnetyczny wytworzony w stojanie wynosi

(7.17)

U_w ~ f^wi ⁺    = U_Sm * * ■^cosa' sin 03/ +

+ U_sm ■ k ■ sin a • cosa)/ = U_sm • k • sin (o)/ - a)

Gdy a = 0, występuje pełne sprzężenie magnetyczne cewki 1 stojana z cewką wirnika przy równoczesnym braku sprzężenia tej cewki z cewką 2 stojana, wówczas zgodnie z (7.17) wartość napięcia wyjściowego opisuje relacja C/_W(0)=C/_jm k sin 0)/. Natomiast dla a = rc/2 cewka wirnika jest w pełni sprzężona z cewką 2 stojana przy równoczesnym braku jej sprzężenia z cewką 1, wtedy będzie U_w ^?j)-U_sni k cos co/.

Zgodnie z zależnością (7.17) przesunięcie fazowe między napięciami uzwojenia wirnika i jednego z uzwojeń stojana jest równe wartości kąta a obrotu wirnika rezolwera.

Rezolwer jako przetwornik amplitudowy

W przetworniku amplitudowym uzwojenia stojana rezolwera zasila się sinusoidalnie zmiennymi napięciami, które są zgodne w fazie, natomiast ich amplitudy moduluje się funkcjami trygonometrycznymi: sinus i cosinus kąta obrotu (3 zadanego w serwomechanizmie:

(7.18)

U_i= U_sm • k * sin P • sin 03/ U_l2 = £/_m ■ k • cos (3 • sin co/

W tym przypadku podczas obrotu wału o kąt a napięcie wyindukowane w uzwojeniu wirnika przez wypadkowy strumień stojana opisuje zależność

(7.19)

U_j = (J_x] + U„₂ = U_%m • k • sin |3 * sin co/ +

+ U_aa • £ * cos (3 • sin co/ - U_sm •ft-sin(P-oc)sinco/

Zgodnie z (7,19) w przetworniku amplitudowym amplituda napięcia wyjściowego wrezolwerze zależy od różnicy między zadaną wartością kąta P a rzeczywistą wartością kąta a obrotu elementu połączonego mechanicznie z wirnikiem rezolwera.

7.4. Opis ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest poznanie rodzajów łączy selsynowych jako przetworników umożliwiających pomiar przemieszczeń kątowych oraz badanie selsynowego łącza wskaźnikowego i rezolwera.

117