0052

Gruzin i uczennica 33

przerzucenia kawalerii na pomoc Tuchaczewskiemu, ale tak długo zwlekał z jego wykonaniem, że kiedy w końcu podporządkował się dyrektywie, było już za późno. Wzajemne oskarżenia w następstwie tej klęski zakończyły się rzezią siedemnaście lat później.¹⁰

W 1921 roku Nadia okazała swoją bolszewicką surowość, idąc do szpitala, gdzie urodziła syna, Wasilija, a pięć lat później córkę, Swietłanę. W tym okresie pracowała jako maszynistka w gabinecie Lenina, gdzie okazała się bardzo użyteczna w przyszłych intrygach.

* ^{1 1}

„Awangarda” klasy robotniczej, do której zaliczało się wielu ludzi młodych, choć już splamionych krwią w brutalnej walce, znalazła się w znikomej, izolowanej, wyobcowanej mniejszości, rządzącej nerwowo wielkim, zrujnowanym imperium, również osamotnionym we wrogim świecie. Odnoszący się z pogardą do robotników i chłopów Lenin był mimo to zdziwiony, kiedy się przekonał, że żadna z tych klas nie wspiera bolszewików. Dlatego zaproponował, aby rządzeniem i budową socjalizmu zajmował się jeden organ: partia. To właśnie ów kłopotliwy rozdźwięk pomiędzy aspiracjami a rzeczywistością sprawił, że quasi-religijna wierność partii ideologicznym dogmatom stała się tak ważna, a dyscyplina wojskowa tak niezbędna.

W tej szczególnej sytuacji bolszewicy zaprowadzili szczególny system i szukali pociechy w osobliwym światopoglądzie. Nadrzędnym organem partyjnym był Komitet Centralny złożony z około dwudziestu funkcjonariuszy, wybieranych corocznie przez zjazdy partii, które później zwoływano znacznie rzadziej. Do kierowania partią KC wybierał wąskie Politbiuro, swego rodzaju gabinet wojenny decydujący o polityce, oraz Sekretariat, złożony zwykle z trzech sekretarzy. Oba te ciała nadzorowały formalny rząd skrajnie scentralizowanego, jednopartyjnego państwa: Michaił Kalinin, urodzony w 1875 roku, jedyny prawdziwy chłop w kierownictwie, znany jako „Wszechzwiązkowy starosta”, został głową państwa w 1919 roku.¹ Lenin rządził państwem jako premier, czyli przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych, gabinetu ministrów, który wykonywał polecenia Politbiura. Wewnątrz Politbiura istniała swego rodzaju demokracja, ale w najgorętszym

1

Stalin, podobnie jak Lenin, nigdy nie był tytularną głową państwa radzieckiego. Funkcję przewodniczącego Centralnego Komitetu Wykonawczego, formalnie najwyższego organu władzy, pełnił Kalinin, potocznie nazywano go prezydentem. Po wejściu w życie konstytucji 1936 roku przyjął tytuł przewodniczącego Rady Najwyższej ZSRR. Bolszewicy stworzyli całkowicie nowe akronimy na określenie nowych instytucji rządowych. Komisariaty ludowe (Narodnyje Komissańaty) były znane jako Narkomaty, Radę Komisarzy Ludowych (Sowiet Narodnych Komissarow) nazywano Sownarkomem.