103

mujm\

43. Orgattcnrane s«ntrłl łownej słuiby pojkyjnej na tttmudi pobkdi w lalach 1919-1921

sprawy ochrony porządku publicznego znalazły się w gestii Straży Bezpieczeństwa Polskiej Komisji Likwidacyjnej. Dowódcą tej Straży mianowano gen. Eugeniusza Dą-browicckicgo. Stworzono również terenowe jednostki okręgowe i powiatowe komendy Straży, które rozpoczęły działalność w środkowej i zachodniej Galicji, w mniejszym zakresie na Śląsku Cieszyńskim i w Zagłębiu Dąbrowskim.

W całkowicie odmiennych warunkach politycznych doszło w Galicji Wschodniej do przejęcia funkcji policyjnych przez oddziały żandarmerii. Na początku października 1918 roku przy wojskowej Komendzie Obrony Lwowa utworzony został przez Wiktora 1 łoszowskiego pierwszy oddział żandarmerii pod nazwą „Żandarmeria Obrony Lwowa”. W tym czasie, jak już wspomniano, na terenie Galicji Wschodniej istniało wicie obywatelskich organizacji porządkowych, np. Małopolska Straż Obywatelska. W roku 1919 inspektorat tej Straży w trudnych warunkach wojennych utworzył w wielu miejscowościach Galicji terenowe placówki skupiające około 20 tys. osób. Na początku grudnia 1918 roku także Żandarmeria Galicji Wschodniej stworzyła jednolitą organizację terenową z Głównym Dowództwem we Lwowie. Kierownictwo tej formacji objął Wiktor Hoszowski.

Ze względu na fakt. że w Galicji nadal były prowadzone działania wojskowe przeciwko Ukraińcom, podzielono korpus żandarmerii na żandarmerię krajową i połową, pełniącą czynności policyjno-wojskowe na zapleczu frontowym. Na początku 1919 roku dowództwo żandarmerii lwowskiej i krakowskiej połączyły się, tworząc wspólny organ zarządzający. Pod koniec 1919 roku rozpoczęto faktyczny proces unińkacji organów policyjnych w Galicji.

Tej problematyce była poświęcona konferencja w MSW. która odbyła się 7 listopada 1919 roku. W kilka dni później zaczęto wcielać w życic ustalenia tej międzyministerialnej konferencji. Rozporządzenie wykonawcze w przedmiocie w^rciełcnia żandarmerii krajowej i policji wykonawczej na obszarze Galicji do korpusu Policji Państwowej ukazało się 12 listopada. Na mocy tego aktu prawnego na czele Policji w Galicji stanął, mianowany przez MSW na wniosek generalnego delegata Rządu, komendant PP na Małopolskę. W zakresie służby bezpieczeństwa i czynności wykonawczych był odpowiedzialny przed generalnym delegatem rządu, natomiast w zakresie organizacji, uzupełnienia i wyszkolenia Policji podlegał bezpośrednio komendantowi głównemu PP w Warszawie. Stanowisko to objął W. Hoszowski. Aktem końcowym tego etapu unifikacji organów policyjnych na obszarze Małopolski było rozporządzenie MSW z 14 listopada 1919 roku ustanawiające organizację terenową w postaci trzech komend okręgowych z siedzibami: we Lwowie, Krakowie i Przemyślu. Komendy okręgowe* i komendy powiatowe i miejskie utworzone później na terenie miast i powiatów miały charakter tymczasowy, gdyż nadal nie została w Małopoisce powołana administracja polityczna II instancji, czyli władze województw.

Zmieniająca się sytuacja na froncie wschodnim podczas wojny polsko-sowieckiej miała wpływ na kolejne zmiany organizacyjne Policji Państwowej na terenie