107

S »J-* K.k«<.*^,«.lVi

S »J-* K.k«<.*^,«.lVi

W'>j

43. Orgattmrtfie suntulUowiiui słuiby policyjnej na Mmluh pobkdt w lalach 1919-1921

Aby wzmocnić więź narodową mieszkańców Górnego śląska z Polską, władze centralne podjęły już w 1920 roku zaskakującą decyzję, przyznającą szeroką autonomię polityczną ziemiom Górnego śląska oraz śląska Cieszyńskiego. Wprowadzenie w życie statutu organicznego województwa śląskiego z. 15 lipca 1920 roku zależało od wyników plebiscytu oraz decyzji rządów państw zwycięskiej koalicji. Dopiero w rezultacie trzech powstań oraz plebiscytu doprowadzono do podziału Górnego Śląska.

Do Polski wróciły następujące powiaty; pszczyński, rybnicki, katowicki, lublinic-cku tamogórski, świętochłowicki. Do nowo tworzonej wojewódzkiej jednostki administracyjnej oprócz wymienionych powiatów włączono dwa powiaty Śląska Cieszyńskiego: bielski i cieszyński. Powstaje pytanie, czy przed rokiem 1922 na tych terenach istniały i działały polskie organy porządkowe wykonujące zadania z zakresu ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego? Tradycyjnie powstawały tam Stra2e Obywatelskie, które dawały świadectwo aktywności społecznej miejscowej ludności.

I Od 1919 roku polskich interesów w walce z Niemcami na Górnym Śląsku próbował bronić Pod komisariat Naczelnej Rady Indowej w Bytomiu. Przygotowywał między innymi kadry wojskowe na wypadek powstania zbrojnego przeciwko Niemcom.

Oprócz jednostek wojskowych utworzono również oddziały żandarmerii, których dowództwo mieściło się w Szopienicach (dowódca por. Augustyn Bańczyk). Zadaniem tych oddziałów była ochrona ludności polskiej przed terrorem niemieckich organizacji paramilitarnych.

Po pierwszym powstaniu śląskim, zgodnie z ustaleniami traktatu wersalskiego, państwa sprzymierzone utworzyły Międzysojuszniczą Komisję Plebiscytową w celu przeprowadzenia plebiscytu wśród ludności Górnego Śląska. Z względu na ciągłe zatargi polsko-niemieckie przewodniczący Komisji gen. Henryk Lc Rond zarządził we wrześniu 1920 roku utworzenie specjalnej policji plebiscytowej, składającej się w równej liczbie z policjantów polskich i niemieckich. Policja ta jednak nic potrafiła spełnić pokładanych w niej nadziei.

Na posiedzeniu Naczelnej Rady Ludowej 13 kwietnia 1922 roku podjęto decyzję o powierzeniu spraw policyjny-ch samodzielnemu organowi NR1. -Wydziałowi Bezpieczeństwa Publicznego, którym kierować miał delegat MSW, Stanisław Krzyżanowski. W okresie od kwietnia do czerwca 1922 roku przystąpiono do tworzenia ostatecznych podstaw materialnych i kadrowych dla przyszłej policji śląskiej. W kwietniu 1922 roku odbyła się konferencja w sprawie przejęcia agend Dyrekcji Policji w Katowicach oraz Policji Komunalnej w Królewskiej I łucie. Wreszcie w maju wydano iastrukcję dla komisji kwalifikacyjnej kandydatów do służby w policji wojewódzkiej. Formalne ramy organizacyjne policja śląska otrzymała dopiero z chwilą wkroczenia władz i wojsk polskich na teren Górnego Śląska w czerwcu 1922 roku. przepisy o organizacji Policji Województwa Śląskiego ukazały się 17 czerwca tego samego roku.