2009 01 01 4004

G. W N-jiliMfl S. J. fXjl!*r ( Ainur i'uA>»tdv.    iU)T

ISBN v?mu$M5>24-r o By WN PfcN 20iO

S.4. Czynniki zakwaszające opad atmosferyczny    131

Ilość ditlenku siarki uwolnionego z wulkanu Pinatubo była zbyt duża, by była wynikiem tylko ekssolucji (uwolnienia z roztworu) z magmy w czasie erupcji; prawdopodobnie przed erupcją nastąpiło uwolnienie znacznych ilości pary wodnej. Takie emisje występują regularnie w innych miejscach na lądzie i w morzu i nie zawsze są związane z katastroficznymi erupcjami wulkanicznymi. Jak już wspomniano na początku książki, ten typ uwalniania gazów występował też. wc wczesnej historii Ziemi. Prowadziło to do powstania unikatowej atmosfery naszej planety. Większość, jeśli nic całkowita ilość, wody występującej na Ziemi pochodzi z lego źródła.

| DO ZAPAMIĘTANIA

Występujący w opadzie atmosferycznym kwas siarkowy(VI) pochodzi z licznych chemicznych prekursorów, łącznie z ditlenkiem siarki emitowanym bezpośrednio do atmosfery, zazwyczaj z antropogenicznych źródeł, i naturalnie występujących związków zredukowanej siarki. Te ostatnie ulegają utlenieniu przez rodniki hydroksylowe. które są głównym czynnikiem utleniającym. Ditlenek siarki rozpuszcza się w kropelkach wody. po czym ulega utlenieniu do kwasu siarkowego(VI) w szeregu homogenicznych i heterogenicznych procesów.

5.4. Czynniki zakwaszające opad atmosferyczny

Główne jony występujące w opadzie atmosferycznym zostały dobrze rozpoznane i zestawione w lab. 5.1. Jak wiadomo, jony sodu. potasu, wapnia i magnezu są kationami pochodzącymi od mocnych zasad, natomiast chlorki, azotany i siarczany są anionami mocnych kwasów. Dlatego jony te nie wpływają na odczyn roztworów wodnych. a jedynymi jonami, które zakłócają równowagę kwasowo-zasadową wody. są jony amonowe i oksoniowc. Oczywiście aktywność jonów oksoniowych bezpośrednio określa wartość pH roztworu. Ponieważ jon amonowy jest bardzo słabym kwasem (p/f* = 9,25) w obecności nawet niewielkiego nadmiaru jonów oksoniowych nie może dostarczać protonów i jego wpływ na pH opadu atmosferycznego jest do pominięcia. Nic można jednak powiedzieć, że jony amonowe nic mają potencjalnej możliwości tworzenia kwasu. Przeciwnie, gdy znajdą się w glebie lub w wodzie w warunkach aerohowych, wówczas w wyniku mikrobiologicznego utlenienia powstają jony azotanowe(V) i dwa jony oksoniowc z każdego jonu amonowego:

NH^taą) + 20, + H_:0    N07<aq) + 2 H.,0* <aq) (5.41)

W ten pośredni sposób jony amonowe w opadzie atmosferycznym mają znaczący udział w jego zakwaszaniu. Znacznie więcej dowiemy się o tej bardzo ważnej reakcji, nazywanej nilryfikacją, w rozdz. IS. gdy rozpatrywać będziemy procesy zachodzące w glebie.

Wspomnieliśmy, ze obecność jonów oksoniowych w deszczu związana jest albo z kwasem azotowymiV). albo siarkowymiVI), które tworzą się według opisanych me-