2009 01 025144

G W v.nl **.-« S I Dufly. (’A#«wvłv^*wU, W<ntwj itil? ISBN >-41-15324-3. C by W MN 20ifl

11.3. Zasadowość    299

Powyższe obliczenia odnoszą się do określonej kategorii jezior spotykanych w północnej części Kanady, w Skandynawii i Rosji, ale jest wiele jezior o mniejszej wrażliwości. W tabeli II.3 przedstawiono szeroki zakres zasadowości zbiorników wodnych w różnych częściach świata.

Anomalna wartość zasadowości jeziora Magadi wymaga komentarza. Jezioro to położone jest w najniższej części doliny Rift. we wschodniej Afryce. Zasilane jest pr/.cz wody gruntowe pochodzące z opadów deszczu w pobliskich wzgórzach. Woda gruntowa jest wzbogacona w jony Na⁺, CO^^- i inne. które są ługowane ze skalnego podłoża i gleby. Ulegają one później zagęszczeniu w wyniku odparowania w gorącym i suchym klimacie tego regionu. Strąca się stały związek o nazwie trona. który jest w zasadzie węglanem sodu. .Jezioro” jest w większości zestalone z porozrzucanymi sadzawkami wypełnionymi solanką. Woda ma pil większe niż 10 i niezwykle dużą zasadowość.

Jeziora w górach Adirondack i kwaśny opad atmosferyczny

Istnieją oznaki' pozwalające mieć nadzieję, żc zakwaszanie jeziora powodowane kwaśnymi deszczami można odwrócić przez ograniczenie ilości doprowadzanych kwa-sów. Wrażliwe na kwasy jeziora w górach Adirondack we wschodniej części USA zaczynają już regenerować się z zakwaszenia w 20-30 lat po wydaniu regulacji prawnych dotyczących wielkości emisji SOi. Do roku 2000 w co najmniej 60% jezior zlokalizowanych pomiędzy stanami Nowy Jork i Wirginia istotnie wzrosła zdolność zobojętniania kwasów, przy czym średni wzrost w okresie 8 lat wyniósł 1,60 pcą -L^-1 - a^-1. Obserwowany wzrost ANC jest ściśle związany ze zmniejszającą się szybkością osadzania siarczanów(VT) w jeziorach, co niewątpliwie związane jest z ograniczeniem wielkości emisji SO» przez, elektrownie i stalownie.

Stwierdzono jednocześnie, żc stężenie azotanów(V) również uległo zmniejszeniu w wodach jeziornych, pomimo że emisja NO, i osadzanie azotanów!V) na tym terenie pozostało na tym samym poziomic. Jedna z teorii głosi, że znaczne ilości CO: uwalniane w wyniku spalania paliw kopalnych przyczyniają się do intensywniejszego wzrostu roślin w określonym dziale wodnym. Szybszemu przebiegowi procesu fotosyntezy towarzyszy wzrost szybkości pobierania azotanów przez rośliny, co prowadzi do zmniejszenia ilości tego kwasowego składnika pokarmowego, spływającego lub wymywanego z gleby i zbierającego się w jeziorach. Ponadto zaobserwowano, żc w zbiornikach wodnych wzrasta stężenie rozpuszczonego węgla organicznego, prawdopodobnie z powodu rozrostu (i rozkładu) biomasy w wodach jeziornych. Jak przekonamy się w następnym rozdziale, la materia organiczna tworzy z rozpuszczonymi w wodzie jonami metali rozmaite połączenia koordynacyjne. W kwaśnych jeziorach występuje glin. niekiedy w stężeniach, które są toksyczne dla ryb. W przypadku gdy ten pierwiastek występuje w postaci kompleksów organicznych, jego toksyczność jest w znacznym stopniu ograniczona.

'Bez autora. „Adirondack lakcs rccowring from acid rain". Environ. Sci. TedmoL, 37. 202A (2003).