2009 01 02 0549

G W v.nl **.-« S I Dufly. (’A#«wvłv^*wU, W<ntwj itil? ISBN >-41-15324-3. C by W MN 20ifl

321

12.3. Materiał huminowy (humusowy)

iłujących warunków, humian albo zwiększa rozpuszczalność, albo usuwa z roztworu związki organiczne, takie jak pestycydy. Co więcej, w przypadku utworzenia się aso-cjatów zmienia się reaktywność substancji rozpuszczonej. Znane są przykłady reakcji chemicznych, takich jak hydroliza atrazyny, w których degradacja (rozkład) zwiększa się w wyniku asocjacji z MH. Notuje się również przypadki spowolnienia degradacji przez asocjację. Przykładem tego jest zasadowa hydroliza DDT.

Materiał huminowy związany z glebą lub osadem

Stwierdzono, że materiał huminowy obecny w wodzie występuje w postaci wolnej lub skompleksowancj z jonami metali lub z innymi połączeniami organicznymi. Trzecią postacią, w jakiej MH występuje w środowisku, są jego asocjaty z innymi ciałami stałymi w układach gleba/woda lub osad/woda. Stałe kompleksy często są badane przy zastosowaniu różnego rodzaju zaawansowanej mikroskopii. Szczególne asocjaty powstają z minerałami ilastymi i dobrze wiadomo, że substancje huminowe tworzą powłoki na powierzchni takich minerałów.

minerał

ilasty

Rys. 12.8. Rodzaje oddziaływań wiążących obserwowanych przy tworzeniu się kompleksów minerał ilasty-humian

Do wiązania powierzchniowego dochodzi przez specyficzne oddziaływania kowalencyjne między jonami metali (Al³⁺, Fe³*) na powierzchni iłu lub jonami metali (Ca"⁺. Al'⁺) w przylegającym roztworze i cząsteczkami humianu, a także w wyniku tworzenia się słabszych wiązań wodorowych (rys. 12.8). Ponieważ zarówno powierzchnia iłu. jak i materiału huminowego mają ładunki ujemne, zwyczajne oddziaływania elektrostatyczne nic mogą odgrywać tutaj roli.

Fakt. że część materiału huminowego może być związana /. frakcją materiału ilastego w układzie woda/ciało stałe, stwarza dalszą trudność przy opisywaniu chemii humianu. W wyniku tego oddziaływania właściwości powierzchni, zarówno minerałów ilastych jak i humianu, ulegają zmianie, co wpływa na kolejne oddziaływania z innymi metalami i związkami organicznymi i w końcu na reaktywność zatrzymanych substancji chemicznych.