2009 01 021128

G. W u^{1 2}! .,². S. I. Duny. (-²<«w 4n²A..isU Kiom 2U)' iSBN ²?l-)tł-²l-ISJ24J, O by WN PW» 2²0

563

20.2. Trwałość chemiczna

H, + 2 H* + 2 c -► CH

H

metoksychlor

CC\y

oii+ch₄

II

(20.42)

Szybkości reakcji rozkładu

Wszystkie przedstawione reakcje zachodzą i powodują degradację biocydów w środowisku. Natomiast szybkość ich przebiegu jest bardzo istotną ich cechą, wskazującą czy wyjściowy związek stanowi zagrożenie dla ludzi lub dla innych organizmów, które nie są celem jego działania. Chemiczny charakter substancji ma oczywiście kluczowe znaczenie (ponieważ trwałość cząsteczki jest odwrotnie proporcjonalna do szybkości jej rozkładu), ale szybkość również zależy od dostępności innych reagentów, podobnie jak i ogólnych warunków panujących w środowisku. Reakcje fotolitycznc. biotyczne i abiotyczne termiczne, wszystkie one mogą powodować rozbicie cząsteczki. Zakres, w jakim dana reakcja zachodzi, określają w znacznym stopniu warunki panujące w danym środowisku, a nawet między mikrośrodowiskami, dlatego dla każdego indywidualnego środowiska tr/.eba przeprowadzić specyficzne badania. Z lego względu należy zwracać szczególną uwagę przy przenoszeniu danych uzyskanych w laboratorium do ich wykorzystania w warunkach polowych. Omówimy teraz niektóre z tych wymagających uwzględnienia aspektów.

Charakter biocydu

Wnioski odnoszące się do trwałości rozmaitych klas ksenobiotyków można nakreślić na podstawie przedstawionych danych. Tabela 20.4 zawiera podsumowanie niektórych z tych informacji dotyczących kilku ważnych klas pestycydów. Trwałość została zdefiniowana tutaj mało precyzyjnie jako przybliżony czas potrzebny do rozkładu na polu 75% (fi/4) ilości pestycydu.

Tabela 20.4. Trwałość pestycydów w środowisku'¹

Klasa pcsiycydów

Trwałość (fj.ó/miesiące"

16 do >24 3 do >18

3-12

1-6

0.2-3

03-3

Chlorowane węgl<nvodory Moczniki, triazyny Kwasy benzoesowe, amidy Fcnoksylowe, toluidyny, nitryle Fosforoorganiczne Karbaminiany, kwasy alifatyczne

1

^J Zaczerpnięte x pracy: CA. Edwanis, PtnaUm penie ule.i ui tfte cmironmem. wyd 2. CRC Press. Clcveland. Ohx> 107.!

2

Wnticdć i_f/4 oznacza czm rozkładu 75^v pestycydu w warunkach polowych.