20110112 155657

Luz

Wedle Talmudu na każdego człowieka czekają dwa miejsca, jedno w Edenie, drugie zaś w Gehennie. Człowiek sprawiedliwy, który został uznany za niewinnego, otrzymuje w Edenie nie tylko własne miejsce, lecz również miejsce bliźniego, który został potępiony. Złoczyńca zaś, który został osądzony i uznany za winnego, otrzymuje w piekle prócz własnego miejsca także miejsce bliźniego, który został zbawiony. Dlatego w Biblii napisano, iż sprawiedliwi „w swej ziemi odziedziczą wszystko w dwójnasób”, złoczyńców zaś należy „zgładzić po dwakroć”.

W topologii tej talmudycznej hagady istotna jest nie tyle geograficzna granica oddzielająca Eden od Gehenny, ile dodatkowe przyległe miejsce, otrzymywane z konieczności przez każdego człowieka. Bowiem w momencie, w którym, wypełniając swe przeznaczenie, każdy z nas dociera do kresu, znajduje się zarazem w miejscu bliźniego. Najbardziej właściwą cechą każdego stworzenia staje się zatem jego zastępowalność, jego bycie, pomimo wszystko, w miejscu innego.

29