96

mniejszy i nąjbardziej zrozumiały. Często także ślinią sobie ręce, aby je móc wąchać.

Dziecko ze zbyt małą wrażliwością słuchową robi wokół siebie mnóstwo hałasu. Szuka źródła dźwięku i godzinami może siedzieć przy pralce, odkurzaczu, szumiących rurach itp.

Dzieci ze zbyt małą wrażliwością smakową są w stanie zjeść wszystko, co im wpadnie w ręce, zaś typowym objawem małej wrażliwości wzrokowej jest kołysanie się oraz zainteresowanie silnymi źródłami światła.

Biały szum w sferze dotykowej objawia się na przykład drapaniem po całym ciele, jak przy swędzącej wysypce. Dzieci z zaburzonym w ten sposób węchem często zasłaniają ręką usta i nos, dmuchają sobie w kierunku nosa, wkładają sobie do nosa niewielkie przedmioty, czasami zaczynają gwałtownie oddychać, jakby chciały przeczyścić kanały nosowe. Biały szum dotyczący słuchu objawia się zaabsorbowaniem wewnętrznymi dźwiękami płynącymi z ciała. Dzieci wsłuchują się w bicie serca, w oddech, w pracę układu trawiennego. Czasami kołyszą głową albo całym ciałem, słuchąjąc, jak zmieniają się dźwięki, które słyszą w^r głowie.

Biały szum w zakresie smaku polega na tym, że dzieci czują w^f ustach cały czas jakiś smak, na przykład ssą swój język i policzki, żeby wydobyć smak.

Dzieciom z białym szumem dotyczącym wzroku wydaje się, że widzą rzeczy obiektywnie nieistniejące. Często dotykąją powiek, trą je lub poklepują.

Opisałem krótko wszystkie zaburzenia kanałów sensorycznych, aby nauczyciel, który zauważy tego typu zachowania dzieci, podejrzewał zaburzenia w odbiorze zmysłowym. Pierwszym bowiem elementem pracy w takim wypadku będzie zrozumienie zachowania się dziecka. Następnym krokiem powinno być doprowadzenie do zmiany w otoczeniu dziecka, tak aby zmniejszyć ilość wydarzeń traumatycznych związanych z odbiorem zmysłowym.

Jak pracować z dziećmi z zaburzeniami zmysłów? Istnieje wicie sposobów radzenia sobie w takich sytuacjach. Nie ma prostych recept, odpowiednich dla wszystkich dzieci. Myślę, że warto jednak pamiętać o kilku wskazówkach.

W przypadkach nadwrażliwości należy chronić dziecko przed bodźcami sprawiąjącymi mu ból lub przykrość. Następnie w sytuacji przyjemnej dla dziecka spróbujmy wprowadzić taki bodziec, który dziecko jest zdolne tolerować. Na przykład w przypadku nadwrażliwości dotykowej takim bodźcem może być delikatne dmuchnięcie. Powoli, stopniowo, z dnia na dzień, i z miesiąca na miesiąc, możemy wprowadzać coraz to