Anestetyki (6) bmp

Zapamiętaj >- Do premedykacji stosuje się leki anksjolitycznc (np. diazepam) narkotyczne leki przeciwbólowe (morfinę, petydynę) oraz leki parasympatykolityczne (atropinę, hioscynę) i in.

> Znieczulenie ogólne stosuje się przed zabiegami operacyjnymi, w celach leczniczych (zatrucie strychniną i zakażenie tężcem).

>■ Najczęściej stosowanymi wziewnymi środkami znieczulającymi ogólnie są: halotan, izofluran i podtlenek azotu, dożylnie zaś - tiopental, etomidat i ketamina.

>• Głównym niebezpieczeństwem przy stosowaniu środków znieczulających ogólnie jest porażenie ośrodka oddechowego — w znieczuleniu prowadzonym nowoczesnymi aparatami nie jest to istotnie groźne, ponieważ aparaty te umożliwiają prowadzenie oddechu kontrolowanego.

17.

Narkotyczne leki przeciwbólowe

17.1. Ból i jego farmakologiczne zwalczanie

Ból jest objawem, który towarzyszy wielu chorobom ostrym i przewlekłym. Powstaje w wyniku podrażnienia receptorów czuciowych przez bodźce środowiska. Powstające impulsy bólowe docierają drogami czuciowymi do kory mózgu, w której wywołują wrażenie bólu. Jego nasilenie zależy od natężenia bodźca i impulsu bólowego, lecz odczuwanie jest modulowane przez określone endogenne substancje zwane neuromodulatorami bólu. Są to prostaglandyny i substancja P, które potęgują wrażenie bólu oraz endorfiny i enkefaliny, które hamują wrażenie bólu. Odkrycie tych ostatnich substancji stanowi istotny postęp w zakresie fizjologii i farmakologii bólu.

Endorfiny i enkefaliny są to peptydy wytwarzane w tkance mózgowej, kióre łącząc się ze swoistym receptorem bólu znajdującym się na powierzchni komórek nerwowych określonych okolic układu nerwowego, hamują wrażenie bólu.

Lista endogennych opioidów została uzupełniona w ostatnim czasie przez wykrycie dynorfin. Endogenne opioidy działają za pośrednictwem następujących receptorów:

1.    Receptory mi - na które działa endorfina.

2.    Receptory delta - odpowiedzialne głównie za analgezję, na które działają enkefaliny.

3.    Receptory kappa - odpowiedzialne za określony stan emocjonalny (dobre samopoczucie), a na obwodzie - za stan funkcjonalny przewodu pokarmowego, na które działają dynorfiny.

Takie same właściwości mają niektóre substancje egzogenne zwane opioidami lub narkotycznymi lekami przeciwbólowymi.