czworownow1 bmp

86

86

4.3

4.4

Nykreślić w funt oj 1 rezystancji R„_bc: »oc dostarczonę do czwórnika P₁ = ^ *1^, moc pobieraną przez odbiornik P₂ =. U₂ • I₂, stosunek tych

In w—

P₂

mocy P./Po oraz tłumieni e a =

Wynotować parametry i dane znamionowe stosowanych urządzeń.

kwiczenie 10 CZWÓRNIKI RÓWNOWAŻNE

Celem ćwiczenia jest znalezienie przy jednej częstotliwości (50 Hz) ozwómików typu T, TT i X równoważnych liniowemu, pasywnemu czwórnikowi o nieznanej budowie.

1. Wiadomości podstawowe

Wiadomo (patrz ćwiczenie 9), iż podstawowe parametry impedanoyjne czwórnika można wyznaczyć drogą odpowiednich pomiarów.

Natomiast impedancje, z których zbudowany jest spełniający zasadę wzajemności ozwómik (jak to przedstawiono przykładowo dla czwórnika typu T -rys.1), można wyznaczyć w funkcji impedańcji stanu jałowego czwórnikat

*10* *20 zwarcia Z

Z_m albo też w funkcji impedańcji stanów: jałówego w wyniku rozwiązania układu równań:

“10» *20

— Z.| + Z?

V^Z3

^Z1z = ^Z1 ⁺ sf+Żf '

^Z20\^{= Z}2 ^{+ Z}3*

Z₁    z₂

Przedstawiony powyżej sposób jest jednocześnie pewną ilustracją obliczenia dowolnej macierzy czwórnika na podstawie znajomości jego schematu.

Jeśli 'badany czwómik jest typu f, wówczas wyznaczone w ten sposób im-pedaaoje będą odpowiadać rzeczywistym impedanojom gałęzi badanego ozwómi-ka, jeśli zaś budowa czwórnika jest inna, będą to impedancje ozwArnika ty* pu 9! równoważnego badanemu.

Moduły i argumenty impedańcji Z_1Qt z_2Q i Z_1z możemy wyznaozyć poprzei odpowiednie pomiary napięć, prądów i mooy posługując się wzorami:

^z = TTT » ^coa,P = IIH'*ITT *

a także dodatkowo wykresami wektorowymi dla przypadku z dołączanym równolegle do mierzonej impedańcji kondensatorem o znanej reaktahcjl i dla przypadku bez kondensatora.

dorównanie obu tych wykresów wskazowych rozstrzyga o znaku kąta fazowego danej impedańcji.

Zupełnie .analogicznie można znaleźć schematy równoważne naszego czwór-nika w postaci czwórników typu TT i typu X - jak na rysunkach 2 i 3. Oczywiście, nie zawsze jest możliwe zrealizowanie badanego czwórnika przy pomocy tylko elementów RLC, z uwagi na możliwość wystąpienia w rozwiązaniu ujemnych rezystancji.

T przypadku, gdy mamy do czynienia z ozwórnikiem symetrycznym (tak, jak to jest w ćwiczeniu), tzn. gdy Z_1Q = Z_2Q, Z_1z = Z_2z, można ograniczyć się do pomiarów na jednej parze zacisków.

2. Pytania sprawdzające

2.1.    Jakie czwómlki nazywamy równoważnymi?

2.2.    Wyjaśnij, na podstawie podanej literatury, rolę czwórnika mostkowego jako równoważnika dowolnego czwórnika symetrycznego, pasywnego.

2.3.    Wyprowadź równania pozwalające na przejście ze schematu czwórnika typu T (rys.1) na równoważny mu ezwómik mostkowy* typu X (rys.3).

2.4.    Jakie korzyści może dać przekształcanie równoważne schematów zastępczych czwórników?